13/10/2013: Wim Daniëls gedroomde vervanger voor Jan Slagter

TERHEIJDEN – Het regenachtige weer was voor veel mensen allerminst een reden om thuis bij de kachel te blijven. Zeker 250 bezoekers hadden zondag de weg naar de zalen van Ons Thuis in Terheijden gevonden voor de 39e aflevering van Spraakvermaak. Daar was niet MAX-voorzitter Jan Slagter de hoofdgast. Die had zich wegens ziekte afgemeld. In allerijl vond de redactie een gedroomde vervanger: taalkundige Wim Daniëls.

Zoals inmiddels traditie is geworden opende burgemeester Gert de Kok van de gemeente Drimmelen het nieuwe seizoen van Spraakvermaak.

Daarna schoof wethouder Mark van Oosterhout aan. Hij fungeerde deze middag als gastpresentator en deed dat met verve. Presentator Dik van Beest vroeg hem uit te leggen hoe het nu zat met de CAB en de VVD. “Ik zat voor de CAB in de gemeenteraad”, vertelde Van Oosterhout. “Halverwege de rit ben ik landelijk lid geworden van de VVD en werd ik daar ook actief. Door mijn drukke werk kon ik het raadslidmaatschap maar moeilijk erbij blijven doen en toen ben ik gestopt als raadslid. Later vroeg de VVD mij wethouder te worden en dat heb ik gedaan.”

Van Oosterhout zei derde te staan op de lijst voor de gemeenteraadsverkiezingen. “En als de VVD niet meer in de coalitie komt, ga ik weer in de raad, voor de VVD, ja”, zei hij. “En wat als de CAB dan in het college komt en een wethouder zoekt?” vroeg Van Beest. “Dan word ik toch raadslid voor de VVD”, zei Van Oosterhout resoluut.

De eerste gast die de twee ontvingen was tv-kok Evert van Steenis uit Hooge Zwaluwe. Hij deed afgelopen zomer mee aan het MAX-televisieprogramma ‘Heel Holland Bakt’ en was daar verliezend finalist. “Aan het begin was al duidelijk wie zou winnen”, zei hij. “Deze persoon was zo gedreven, daar kon niemand tegenop.” Van Steenis toonde foto’s van het tv-programma, dat zijn leven inmiddels best heeft veranderd: “Overal waar je komt spreken mensen je aan. Ik vind dat niet vervelend, je leert er leuke, interessante mensen door kennen.” Ook liet hij foto’s zien van zijn moestuin in Hooge Zwaluwe en van Londen en New York, steden die hij als fervent reiziger graag bezoekt.

Straatvermaak was er deze middag twee keer. In het seizoen voor de gemeenteraadsverkiezingen van maart wordt in deze rubriek de lijsttrekkers van de politieke partijen van Drimmelen gevraagd om op hun favoriete plek in de gemeente terug en vooruit te kijken. Jürgen Vissers van GroenDrimmelen en Sjaak van Schie van het CDA beten het spits af.

Vissers deed dat vanaf het Gat van Ham, omdat hij vindt dat daar het groen en blauw van de gemeente Drimmelen het best tot uitdrukking komen. En omdat hij daar een paar jaar geleden zijn trouwfoto’s heeft laten maken. Hij pleitte voor liberaal waar het kan en sociaal waar het moet. Het dorpsgericht werken en de dorpscoördinator die nu de vruchten van zijn werk begint te plukken, noemde hij als succes van zijn partij van de afgelopen vier jaar. GroenDrimmelen zet zich de komende vier jaar nog meer in voor duurzaamheid. Als voorbeeld noemde Vissers dat er nu al niet meer aan chemische onkruidbestrijding wordt gedaan en dat er ecologisch bermbeheer is. Ook wil GroenDrimmelen een nieuwe sportnota maken. “Verenigingen zijn het bindmiddel van de samenleving.”

Sjaak van Schie nam de bezoekers mee naar het wandelpad van de Agrarische Natuurvereniging. De CDA-lijsttrekker heeft aan de wieg van deze vereniging gestaan. “De natuur is voor veel mensen, en ook voor mij, een enorme inspiratiebron. Veel agrarisch land is prachtig, maar je komt er nooit. Daarom hebben we wandelpaden over het land van de deelnemende boeren ingericht.” Hij vertelde via zijn werk voor de vereniging betrokken te zijn geraakt bij de politiek. Trots was hij, terugkijkend op de afgelopen vier jaar, op de verkoop van de haven. “Je moet niet op de stoel van de ondernemer gaan zitten”. Voor de toekomst pleitte hij vooral voor duidelijkheid vanuit de politiek. “Ieder moet zijn verantwoording nemen en daar moet duidelijke taal van politici tegenover staan. We moeten stoppen met dat Engels in de Nederlandse taal.”

Bouke Sonnega uit Terheijden was de columnist deze middag. De jonge journalist, 24 jaar, had aan willen haken bij het thema ouderen, maar nu Slagter niet meer kwam, zette hij dat idee grotendeels overboord. “Er is helemaal geen generatiekloof”, hield hij het publiek voor. “Het gaat om het willen weten. Nieuwsgierig blijven, interesse hebben in elkaar. Dan overbrug je een heleboel kloven. Daarom wil ik als 24-jarige u, een wat ouder publiek, dan ook een advies geven: blijf nieuwsgierig en blijf lief voor elkaar.”

De quiz werd gespeeld door twee slagers uit Made, Marino de Wijs van de gelijknamige slagerij en Antoine Bossers van Maros. Beiden lieten zien hun vak te verstaan. Met het kleinst mogelijke verschil won De Wijs, het werd 6-5.

Hoewel Dik van Beest sprak van de gedroomde gast Jan Slagter, bleek Wim Daniëls de gedroomde vervanger. Hij begon met een hilarische column uit zijn laatste bundel ‘Gnoeg is gnoeg’, waarmee de toon was gezet. Toch was het niet alleen vrolijkheid. De activiteiten van Jan Slagter tegen de bezuinigingen op de publieke omroep hadden kennelijk z’n tol geëist. Of Daniëls deze acties terecht vindt? “Dan moet de publieke omroep toch minder ‘commerciële’ programma’s gaan maken”, zei de taalkundige die regelmatig aanschuift bij Pauw&Witteman. “Ze moeten goed naar hun eigen programmering kijken en onderscheidende programma’s maken. Want ook bij de publieke omroep worden programma’s zo maar van de buis gehaald als de kijkcijfers tegenvallen.”

Daarna ging het over allerlei facetten van de Nederlandse taal. Daniëls ging in op het verwijt van Van Schie, dat er zo veel Engels in het Nederlands doorklinkt. “Weet je wel dat in Brabant van de honderd woorden er twintig uit het Frans stammen. Het Engels is in opkomst, maar het is lang niet zo erg als iedereen denkt. Bovendien denk ik dat jongeren helemaal niet weten dat een woord als downloaden uit het Engels komt. Ze gebruiken het gewoon en je hoeft ook niet overal een Nederlands alternatief voor te zoeken.”

Om daarna naadloos over te gaan op het taalgebruik van politieke partijen. Daniëls citeerde uit het SP-verkiezingsprogramma en gaf daarmee Van Schie weer gelijk: echt duidelijk is het niet altijd.

Ook de participatie-samenleving, die koning Willem-Alexander noemde in zijn troonrede, kwam aan bod. “Participatie ís al samen. Je krijgt dan dus samen-samenleving.”

Van Beest vroeg tot slot naar de belofte die Daniëls had gedaan toen hij in februari columnist was bij Spraakvermaak: dat hij het woord Spraakvermaak in de Dikke Van Dale zou proberen te krijgen. “Volgend jaar bestaat de Dikke Van Dale 150 jaar. Weet je trouwens dat er in dat woordenboek spookwoorden staan, woorden die niet echt bestaan. Dat doen ze om kopiëren te voorkomen. Ik ga het jubileumboek schrijven. Wie weet wat ik nog kan bereiken.”

Het slotlied werd, evenals de twee andere liedjes deze middag, gezongen door Mix, de opvolger van de Sox. Judo Rasenberg heeft het barbershopkwartet verlaten en is vervangen door Jeanette van der Aa. Daarna bleef het nog lang druk bij de tafel waar Wim Daniëls zijn boeken signeerde.

De volgende Spraakvermaak is op zondag 10 november. Dan met onder anderen oud-minister Karla Peijs, geboren en getogen in Hooge Zwaluwe.