algemeen

Techniek, sport en entertainment zorgen voor gevarieerde middag

09-11-2020

Aflevering 82 van Spraakvermaak was de tweede die zonder publiek, maar digitaal werd gehouden. Interessante gasten van allerlei pluimage volgden elkaar in een nagenoeg leeg Ons Thuis op, waardoor het een zeer gevarieerde middag met techniek, sport en entertainment werd.

Gastpresentator Arjo Kraak was net op tijd in Terheijden. De presentator van Omroep Brabant die op zondagochtend het live-programma ‘Kraak’ presenteert zei: “Normaal praten we met de gasten altijd nog even na, eten we een broodje. Nu heb ik mijn broodjes onderweg in de auto op.”
Daarna was er kort aandacht voor het ‘Kunstwerk van de maand’ deze keer de ‘circusartiesten’ van Dini Otjens. Ze heeft olifanten gemaakt van de Zimbabwaanse steensoort serpentijn.

Andries Hofman, ‘fabrieksdirecteur’ van ASML in Veldhoven was de eerste gast van de middag. Zijn bedrijf levert machines die chips produceren. hij vertelde over de complexe manier waarop ze gemaakt worden en dat ASML al bezig is met de volgende generatie chips. “De nieuwste is de EUV. We hebben er twintig jaar over gedaan om deze machine te ontwikkelen. We zijn de enige in de wereld die dit doen.” Deze machine maakt gebruik van een speciaal licht dat er nog niet was en dat ASML heeft ontwikkeld, met ultraviolet licht.
Hij vertelde dat bij het bedrijf 128 nationaliteiten werken. “Het is specialistisch werk. We leiden mensen veelal op in het bedrijf. Als je een mbo-opleiding hebt, duurt het nog een half jaar tot een jaar voor je geheel zelfstandig kunt werken.”
ASML heeft fabrieken over de hele wereld. Nu met corona is het voor het bedrijf moeilijker omdat reizen beperkt is. “Ook daar spelen we op in. Daar waren we al mee bezig, maar dat is nu in een stroomversnelling gekomen. Als iemand reist, is dat altijd vrijwillig. Soms komt het voor dat zo iemand eerst twee weken in een hotel in quarantaine zit, voor hij naar een fabriek kan gaan. Maar we hebben een hololens ontwikkeld. Dat maakt dat iemand hier met een speciale bril mee kan kijken naar een probleem dat zich in een fabriek elders voordoet. Ik verwacht dat dat zich nog verder zal ontwikkelen.”
ASML is tot nu de coronacrisis goed doorgekomen. “Chips zijn haast een eerste levensbehoefte”, vertelde Hofman. “Ze worden in van alles toegepast. Voorlopig blijven wij de machines nog maken waarmee de chips geproduceerd kunnen worden.” Of de EUV-machine ook aan China verkocht wordt? “Dat is aan de politiek”, reageerde Hofman.

De tweede gast van de middag was Saskia van Dun, directievoorzitter van de Rabobank Amerstreek. Ze stelde dat de bank ook last heeft van de coronacrisis. “We moeten voldoende kapitaalbuffers hebben. Dat is een zorgvuldig proces. Het is er de oorzaak van dat we bijvoorbeeld geen dividend uitkeren over de Rabo-certificaten.”
Ze legde uit dat daar ook het verschil zit met andere banken. “We zijn een coöperatieve bank. Dat betekent dat we niet voor de korte termijn hoeven te gaan om aandeelhouders tevreden te stellen. De leden bepalen waar we onze winst aan besteden. Door de Raboclubactie en door een speciale coronapot, waar stichtingen en verenigingen een beroep op kunnen doen, als ze buiten de steun van de overheid vallen.”
Van Dun ziet nog weinig faillissementen door de coronacrisis. “We hebben wel onze prognoses voor dit jaar bijgesteld. De groei zal afnemen. Maar we hebben goede hoop voor volgend jaar.”
Van Beest vroeg nog naar de sluiting van kantoren en het feit dat er minder pinautomaten zijn. Volgens Van Dun is dat onvermijdelijk. “Steeds meer gebeurt digitaal. Corona heeft dat versneld. Dan wordt het te duur om kantoren open te houden. Dat pinautomaten buiten gebruik waren, was het gevolg van de vele plofkraken die plaatsvonden. Maar met de komst van de Geldmaat wordt dat beter. Dan is er binnen maximaal 10 kilometer een pinautomaat.”
Het stemmen voor de Rabo ClubSupprtactie is inmiddels afgelopen. Dinsdag wordt via een digitale uitzending vanuit De Bussel in Oosterhout bekendgemaakt wie welk bedrag krijgt. Voor Spraakvermaak had Van Dun nog een verrassing in petto. Spraakvermaak krijgt uit het coronapotje van de bank 2500 euro om de digitale afleveringen mede mogelijk te maken. Een hartelijk applaus van de vrijwilligers die aanwezig waren was haar deel.

Mirjam Schrauwen was de Hort op gegaan naar de milieustraat in Terheijden. Nog steeds is het daar druk tijdens de tweede lockdown. Mensen maken hun tuin winterklaar en komen groen afval brengen. En ook was daar een nieuwe Terheijdenaar. Hij was onlangs vanuit Breda verhuisd. “En nu zijn we het huis aan het opknappen, en omdat ik nu officieel in de gemeente Drimmelen woon, moet ik hier naartoe met mijn afval.” Ook een oude Spraakvermaakbekende kwam er afval brengen: Piet Fens had een mevrouw geholpen in haar huis en bracht haar afval weg.

Journalist Frits Barend was de volgende gast in het programma. Met hem ging het eerst over het Nederlands Elftal. Hij had zo zijn twijfels over Frank de Boer als coach. “Zo goed heeft hij het bij zijn vorige clubs niet gedaan. Ik had liever Giovanni van Bronkhorst gezien, die deed het fantastisch bij Feyenoord. Maar ja, De Boer werd nu eenmaal veel meer gepusht.”
Barend stelde dat een trainer voor 90 procent afhankelijk is van ‘het materiaal’, de spelers. “Ronald Koeman kan dat heel goed. Hij weet precies hoe hij spelers aan moet pakken. Bijvoorbeeld Memphis Depay. Die houdt er niet van om voor een groep gecorrigeerd te worden. Koeman corrigeerde hem wel, maar buiten het zicht van de andere spelers. Hij kon tot Depay doordringen, hem raken. Ik hoop dat De Boer dat ook kan.”
Daarna ging het met de presentator van ‘Barend en Van Dorp’ over de vele talkshows op televisie. “Wij hadden best nog even door willen gaan, maar de zenderdirecteur besliste anders. Wij vonden het een feestje om te maken.” Of het nu nog een feestje is om naar talkshows te kijken? “Soms wordt er te veel voor zoete koek aangenomen. Ik kijk graag naar Jinek en ook Fidan Ekiz deed het goed bij De Vooravond. Of het om meningen gaat? Altijd! Zelfs de opening van het NOS-journaal is een mening. Daar moet Marcel Gelauff eerlijk voor uitkomen.”
Ook ging het nog over voetbal in het algemeen. “Ik reed hier naartoe en zag onderweg overal lege sportcomplexen. Laten we gewoon weer gaan voetballen. Die kinderen gaan ook naar school, maar mogen niet het veld op. Ik snap dat niet.”
Dik van Beest kwam nog terug op Barends optreden in Spraakvermaak in 2011. Toen vertelde de journalist over de geschiedenis van zijn Joodse familie. “Ik maak me wel zorgen”, zei Barend. “Mijn kleinzoon van 7 vroeg aan mijn dochter, Barbara, ‘mama, waarom hebben mensen zo’n hekel aan Joden’. Barbara  schrok zich kapot. Maar het speelt dus nog steeds en misschien steeds meer. Ik denk dat de oplossing ligt in het onderwijs. Daar moet uitgelegd worden dat elke vorm van discriminatie fout is. En de oplossing ligt ook wel in de sport.  Ik weet nog dat Barbara voetbalde in een elftal met jongetjes. Op een bepaald moment kwamen er twee moslimjongetjes voetballen en die  ouders hadden er moeite mee dat hun zoons met een meisje moesten spelen. Ik ben op die ouders afgestapt en heb met ze gesproken. Wat was het probleem? Dat wisten ze zelf eigenlijk ook niet. Die kinderen hebben daarna nog heel lang samen gevoetbald.”
Of Frits Barend over negen jaar nog een keer naar Spraakvermaak wil komen? “Pfoe, het is wel een hele rit vanuit Amsterdam, en ik moest Ajax ervoor missen. Maar ik had het er graag voor over.”

Het volgende onderdeel van Spraakvermaak was de quiz, deze keer gespeeld door Esther van Loon en Bart van Dijk, buitendienstmedewerkers van de gemeente Drimmelen. Esther nam al snel een voorsprong en hoewel Bart nog terugkwam, gaf ze die niet meer uit handen. Ze nam na een 3-2 stand de beker mee naar huis.

De column deze maand was van Walter van de Calseyde. De oud-leraar Nederlands en schrijver van diverse boeken, voornamelijk over Breda, had vorig seizoen zijn debuut gemaakt als columnist en dat was zowel hem als het publiek goed bevallen. Deze keer had hij het over kinderen, die leuk waren om te maken. Tot ze in de puberteit komen en hun grenzen en heel veel andere  dingen, zoals sleutels, schoolboeken en gymkleren niet kunnen vinden. En die hun puberteit definiëren als ‘de tijd dat ouders lastig gaan doen’. Maar die het op hun beurt weer leuk vinden om kinderen te maken en dan voor kleinkinderen voor hun ouders zorgen.

Anita Witzier was de laatste gast op het podium. De presentatrice vertelde dat ze nooit een vooropgesteld plan heeft gehad om ‘bij de televisie’ te komen, en dat ook later niet had voor de programma’s die ze maakte. Achteraf kijkt ze waarschijnlijk met het meeste plezier terug op haar programma ‘Memories’. “Het is natuurlijk een beetje appels met peren vergelijken, maar dat heb ik wel twintig jaar gemaakt. En het was zo leuk omdat het zo herkenbaar is.”
Ze is, zo vertelde ze, het tv-wereldje ingerold als studente. “Het uitzendbureau stuurde me naar Veronica als assistent van de assistent. Ik kwam in een heel andere wereld terecht en heb dat een jaar gedaan. Later viel er een omroepster uit en gingen ze bellen ‘dat meisje van vorig jaar kan misschien wel’.” Of ze omroepster was met een bloemetje naast zich, vroeg Kraak. “Neeee! Dat was bij de Tros. Bij Veronica probeerden we er iets bijzonders van te maken, met speciale belichting en zo.”
Maar Veronica ging commercieel en dat beviel haar niet zo. Ze werd gevraagd door de KRO. “Ik heb ja gezegd, een heel bewuste keuze.” Daar maakte ze laatste jaren onder meer ‘Anita wordt opgenomen’. “Iedereen wil oud worden, maar oud zijn? In een verpleeghuis, compleet afhankelijk van anderen? Het leek mij de horror. Maar mensen zijn daar blij, zeggen ‘er wordt goed gezorgd’, of ‘het eten is hier lekker’. Ik ben er een stuk genuanceerder over gaan denken.”
Daarna ging het over de ambassadeurschappen. Witzier doet dingen voor het Reumafonds en voor de Stichting Lezen en Schrijven. Het Reumafonds omdat ze zelf reuma heeft. “Dan gaat het om bijvoorbeeld een congres presenteren of vrijwilligers in het zonnetje zetten. Er is de laatste decennia veel verbeterd, waardoor reuma minder zichtbaar is. Maar het is nog steeds een grillige ziekte, waarbij je heel goede, maar ook slechte dagen kunt hebben. Nederland staat trouwens wel in top als het gaat om behandelingen en onderzoek.”
Bij de stichting Lezen en Schrijven kwam ze mede doordat ze programma Tien voor Taal presenteerde. “Weet je dat twee miljoen mensen in Nederland functioneel analfabeet zijn? Dat betekent dat ze misschien wel kunnen lezen, maar niet de vertaalslag kunnen maken van wat ze lezen voor hen betekent. Dan gaat het om bijvoorbeeld brieven van de gemeente of een bijsluiter bij medicijnen. Er is wat dat betreft nog veel werk aan de winkel. Daarbij gaat vooral om signalering. Er is nog een wereld te winnen.”
Welk programma ze in de toekomst nog wil maken? “Dat zou ik niet weten. Ik weet wel dat ik geen showgirl ben, niet de trap hoef af te dalen en dan het applaus in ontvangst hoef te nemen. Het gaat mij veel meer om de verhalen van de mensen.” In dat verband kijkt Witzier uit naar haar nieuwe programma ‘Nieuwe Boeren’. “Toen ik hiervoor gevraagd werd, dacht ik dat het helemaal niets voor mij zou zijn, maar het gaat om een groep mensen die honderd jaar terug in de tijd wordt gezet en zelfvoorzienend moet zijn. En dat zal in de toekomst ook weer zo gaan. Er zit ook een spelelement in, elke week valt er iemand af. Het is vanaf oudjaar te zien, tien weken lang. Ik zit op oudjaarsavond  tussen Matthijs en Youp, beter kun je het niet treffen!”

Muziek was twee keer van zangeres Nilse van de Sanden uit Terheijden, die zichzelf begeleidde op keyboard en door haar vader Henk begeleid werd op gitaar. Zoals altijd was er het afsluitende slotlied van Mix.

Fotoalbum

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
•