Spraakvermaak 75 spetterend jubileumfeest
14-10-2019
De eerste aflevering van het dertiende seizoen van Spraakvermaak was meteen nummer 75; reden voor een feestje. Een extra lange aflevering met uiteenlopende gasten: Matthijs van Nieuwkerk, Splinter Chabot, Jan Rotmans, Wim Daniëls en Lee Towers. Het café en de zaal van Ons Thuis in Terheijden puilden uit.
Zoals al weer lang een traditie is, opende burgemeester Gert de Kok van de gemeente Drimmelen het nieuwe seizoen. Hij complimenteerde de redactie en zei dat als je in Nederland iets voorstelt, je bij Spraakvermaak moet zijn geweest.
Daarna werd de inleidende tune van het programma live gespeeld door het Traais Blazersensemble met de B&R Band.
Mirjam Schrauwen, bekend van het onderdeel De Hort op met Mirjam, was deze middag gastpresentator. Als eerste ontvingen zij en Dik van Beest Matthijs van Nieuwkerk. Nagenoeg alle uitnodigingen legt hij naast zich neer, maar toch wilde hij naar Terheijden komen: “Ik presenteer vanmiddag een evenement in Utrecht en daarmee was dit toch al een werkdag voor mij. Maar de brief deed het hem: goed en heel persoonlijk, met een duidelijke reden.”
Hij vertelde onder meer over café De Hip in zijn woonpaats Deventer en dat hij voorzitter is van een culturele stichting daar. Twee keer per jaar organiseert hij daar met Özcan Akyol een verhalenmiddag. “Ik ben naar de Achterhoek gegaan en wil me daar ook inzetten voor activiteiten.”
Uiteraard ging het over zijn televisiewerk en zijn aflopende contract aan het eind van dit seizoen. Hij vertelde dat hij ooit benaderd was door John de Mol, waar hij 1,2 miljoen euro zou kunnen verdienen. De Vara wilde hem echter houden en Van Nieuwkerk zei toen de helft te willen verdienen: “Dat is publiek geld, daar maak ik geen geheim van. Maar nu geldt de Balkenendenorm. 180.000 euro is nog heel veel geld, maar als je iets goeds neerzet, mag je daar beter voor beloond worden dan voor een meer gemiddelde prestatie.”
Hij verwacht in december bekend te maken wat hij in de toekomst gaat doen. “Het liefst een talkshow rond een WK voetbal of de Olympische Spelen, maar ik zit niet bij de NOS. Daar hebben ze bovendien genoeg capabele mensen.”
Van Nieuwkerk moest daarna, zoals gezegd, weer door naar Utrecht. Hij had nog wel gehoord dat Lee Towers die middag ook te gast zou zijn. “Leen is een moppentapper. Let maar op. Dan gaat ie vertellen dat ie aangehouden is en moest blazen. En dat ie dan z’n bril afzet: dat scheelt alweer twee glazen!”
Na het muzikale intermezzo door Eveline was er de column van Twan van Meel. “Maria belde mij dat het toch wel over 75 moest gaan. Ik ben eigenaar van de AH in Made, aan de Nieuwstraat 104 – eh 75, maar ik ga naar Frankrijk, ik heb een camping gekocht van 75 hectare!”
Splinter Chabot was deze middag even losgerukt van het congres van de JOVD, de jongerenorganisatie van de VVD. Hij had daar bekendgemaakt na twee jaar zijn voorzitterschap neer te leggen. “Tijd voor iets anders. De politiek is heel interessant, maar ik heb wel door dat mensen elkaar niet zoveel gunnen. Dat is jammer.”
Hij vertelde dat de JOVD tal van lokale afdelingen heeft waar activiteiten gehouden worden zoals trainingen en lezingen. En dat de jongerenorganisatie het niet altijd eens hoeft te zijn met de landelijke partij. “Wat we gemeen hebben en wat altijd zal blijven is dat we allebei liberaal zijn.”
Wat Chabot nu gaat doen? Hij zei lachend dat hij dat in december wel bekend maakt. Duidelijk werd wel dat het iets met televisie te maken heeft. “Een langlopend programma, een jaar of vijf. Maar misschien is de NPO nu wel niet blij met mij, heb ik al te veel gezegd.”
Ook ging het nog even over zijn vader Bart, die eerder bij Spraakvermaak te gast was. “Die is bezig een boek te schrijven, over zijn jeugd. Dat komt in januari uit. Zo leer ik weer een heel andere kant van mijn vader kennen.”
Daarna was het tijd voor de Spraakvermaak publieksquiz. Lieke Flipsen en Anouk Koreman waren het archief ingedoken en hadden vragen gemaakt over twaalf seizoenen Spraakvermaak. Met rode en groene vlaggetjes kon iedereen meespelen. Uiteindelijk bleven er drie mensen over die de vraag moesten beantwoorden: hoeveel coupletten van het slotlied heeft Petra Kimmel geschreven. De antwoorden waren 225, 236 en 325. En met dat laatste zat Lilian er het dichtst bij, het waren er namelijk 403. Lilian wint daarmee tot de honderdste aflevering twee consumptiemunten per aflevering.
De middag werd onderbroken door een pauze, waarin het het publiek van bakkerij Jurgen en Caroline van Dongen een worsten- of kaasbroodje kreeg en het Spraakvermaakteam de cheque van de Rabobank Clubactie uitgereikt kreeg. Dik van Beest liet bij deze bij de hervatting van het programma zien. Daarop prijkte het mooie bedrag van 487 euro.
Transitiedeskundige Jan Rotmans was de volgende gast. Hij wilde geen somber verhaal houden over hoe slecht het gaat met de aarde en het klimaat, maar was wel heel stellig: als we niets doen, zal de planeet het wel overleven, maar de mensen niet. Hij gelooft heilig in technische toepassingen die opwarming van de aarde kunnen keren. “Als we niks doen, stijgt de zeespiegel met 1 tot 3 meter. Wij Nederlanders kunnen dat wel aan, wij zijn goed met water. Maar hoe moet dat in Thailand of Bangladesh?”
Hij vond ook dat de grote energiebedrijven veel te weinig doen om het tij te keren. Wel ziet hij lichtpuntjes. “Ik ben benaderd door Shell. Weet je dat dat bedrijf 23 miljard euro winst maakt? Ze besteden maar een paar procent daarvan aan duurzame energie. Je merkt dat zo’n bedrijf gevoelig is voor druk van buitenaf. Shell is onder pas afgestudeerden niet het populairste bedrijf meer om voor te werken. Ze hebben nu door dat er iets moet veranderen. Daarom hebben ze gevraagd of ik kom helpen en dat doe ik graag.”
Aan het einde van het gesprek legde hij nog uit hoe hij zo activistisch geworden is. “Ik ben wetenschapper, hield mijn verhaal voor hooguit een paar honderd andere wetenschappers. Tot mijn dochter ernstig ziek werd en ik later een fietsongeluk kreeg. Daarbij heb ik van alles gebroken en moest ik een jaar revalideren. Tijd genoeg om na te denken. Hoe kan ik mijn impact vergroten? Daar komt mijn activisme vandaan. Noem me maar een wetenschopper.”
Wat we zelf kunnen doen? “Eet een paar keer per week geen vlees, rij elektrisch of pak vaker het openbaar vervoer. Koop duurzame kleding, kijk naar mijn pak. Leg zonnepanelen op je dak. Zet je je geld op de bank, dan krijg je nul rendement. Die panelen leveren 7 tot 8 procent per jaar op.”
Met veel humor speelden Henk en Ronald Lievens daarna de vader en zoonquiz. Henk wilde per se niet verliezen, maar kwam al snel op achterstand. Geholpen door zoon Ronald werd het daarna 3-3. Uiteraard won Henk de shoot-out, de vraag hoeveel keer Lievens in het telefoonboek voorkomt.
Wim Daniëls hield vervolgens zijn column over zijn pogingen het woord Spraakvermaak in de Dikke van Dale te krijgen. Dat zal hem waarschijnlijk niet lukken. Wat wel hem wel gelukt is, is het woord ‘thuistaal’ in het woordenboek te krijgen. Hij lardeerde dat op komische wijze met een aantal voorbeelden.
Dik van Beest nodigde hem daarna op het podium uit met de woorden dat Daniëls die de vrijdag daarvoor 65 jaar was geworden en dat de taalvirtuoos daarover had getwitterd dat zijn beste cadeau zou zijn, als we allemaal zijn laatste boek zouden kopen. ‘Dan hebben jullie ook iets. Een wim-wim-situatie’. De zaal barstte spontaan los in ‘Lang zal ie leven’.
Daniëls’ jongste boek heet Het Dorp en gaat over de dorpen van vroeger. “Nu zijn er allerlei fusiegemeenten en de dorpsbewoners kennen hun burgemeester en raadsleden niet meer. Daar gaat over. Maar ook over ‘Het Dorp’ van Wim Sonneveld. En over het dorp van mijn jeugd. Daar kende je iedereen en groette je elkaar. Daar moet je in de stad eens om komen.”
Ook de rol van de kerk, de dorpsdrama’s en de dorpsfotograaf komen in zijn boek aan de orde. Na afloop van het programma konden de bezoekers een gesigneerd exemplaar van het boek kopen.
Na het tweede muzieknummer, dit keer door Mario, beklom die andere zanger het podium: Lee Towers. Van Nieuwkerks voorspelling kwam meteen uit, want Towers haakte in op de telefoonboekvraag uit de quiz: “Waarom staan er zoveel Jansens in het telefoonboek? Ze hebben allemaal telefoon!”
Daarna werd het snel serieuzer toen Leen Huijzer vertelde over zijn armoedige en christelijke jeugd en zijn liefde voor Elvis en Frank Sinatra. Zo wilde hij het ook. Het groots aanpakken. Het begon voor de Rotterdammer bij ‘Voor de vuist weg’ van Willem Duys. Zijn carrière nam al snel een vlucht. “Ik hou van Amerikaanse muziek, niet zo van de Nederlandse arrangementen. Liever groots en met een orkest. In Ahoy. Dat had niemand uit Nederland nog gedaan. Dat zijn toch wel de hoogtepunten uit mijn loopbaan.”
Hij vertelde ook dat de beroemde gouden microfoon niet door hemzelf bedacht was. “Ik heb hem gekregen van de geluidsmensen met wie ik werkte. Ze waren blij dat ik voor hen gekozen had. Inmiddels is dat een eigen leven gaan leiden en hoort het bij mijn image.”
“Weet je trouwens dat ik gisteren aangehouden werd en moest blazen”, ging Towers verder. De zaal lag al dubbel van het lachen, voor Towers zijn mop had afgemaakt.
Hij vertelde ook dat hij geopereerd is en dat het lopen soms wat lastiger wordt. Toch gaat de zanger nog niet met pensioen. “Ik ben een bevoorrecht mens. Om een beetje in conditie te blijven ga ik drie keer per week naar de sportschool. Ik doe nog mee met de Vrienden van Amstel en Beste Zangers. Dat is toch fantastisch.”
Natuurlijk ging het nog even over Feyenoord. Het gaat niet goed met de Rotterdamse club. “Volgende vraag!” Hij ziet het nieuwe stadion er graag komen. “Dat is goed voor de club. Zeker als het multifunctioneel wordt.”
Hoewel Towers in het interview zie niet zo veel te hebben met het Nederlandstalige lied, begon hij zijn optreden daarna met ‘1948’ en ‘Ik mis de stad van toen’ en ‘Toen was geluk heel gewoon’. Hij sloot dat deel van zijn optreden af met ‘Sweet Caroline’, wat door de zaal enthousiast werd meegezongen.
Daarna was er zoals altijd het slotlied door Mix.
En omdat het een jubileum was, werden de bezoekers uitgenodigd het feest nog even voort te zetten in de Stube van Ons Thuis. Iedereen kreeg een consumptie en kon voor een luttel bedrag barbecueën. Lee Towers zong nog enkele liedjes, onder andere een duet met Eveline, en sloot uiteraard af met ‘You’ll never walk alone’. Daarna ging het feest nog verder met de B&R Band en bleef het nog lang gezellig in Terheijden.