seizoen 17

Spraakvermaak 104: van zoetigheid tot herbestemmen, circulair bouwen en een brandbrief

19-03-2024

Hoera, het is gelukt: onze eigen Drimmelense Dromertjes zijn een feit. Het is Mirjam en haar team in zes maanden tijd gelukt om onze eigen blauwgroene snoepjes op de markt te brengen. En daar zijn we best een beetje trots op. Tijdens deze laatste aflevering van het seizoen heeft Mirjam het tweede zakje (de eerste ging al naar onze geliefde voorzitter Wim) overhandigd aan burgemeester Boy Scholtze. Ook hebben we in de zaal al heerlijk kunnen snoepen. En, dat smaakt uiteraard naar meer. Gelukkig is het snoepje te koop bij onder andere VVV Biesbosch Drimmelen, Bakkerij Van Dongen in Terheijden en de boerderijwinkel van Johan en Caroline in Wagenberg.

Naast al deze zoetigheid stond deze Spraakvermaak ook bomvol mooie gesprekken, humor en muziek. Naast presentator Henk van Ingen nam verslaggever Eva de Schipper van Omroep Brabant plaats. Een terugblik:

Dré Broeken over de huiskamer van Made

Soms valt er op het laatste moment een gast uit en dan is het heel fijn dat er direct nieuwe mensen opstaan. Zoals Dré Broeken, voorzitter van Stichting Sociaal Cultureel Centrum de Bernardus. Hij legt uit in die functie een steentje bij te willen dragen aan het behoud van de Bernarduskerk in Made; er wordt immers al genoeg gesloopt in het dorp. Nee, een kerkelijke functie heeft het gebouw niet meer, maar in deze nieuwe ‘huiskamer van Made’ komt de sfeer van de geschiedenis van het gebouw wel terug, legt hij uit. Met name door de vormen en hergebruik van oude materialen. Een miljoen euro was er beschikbaar voor de inrichting van de kerk. En dat is goed gespendeerd: vol lof is hij over het eindresultaat. Oké, die ene verzinkbare biljarttafel staat wel iets te dicht tegen de muur; daar moet nog een oplossing voor komen. Tot die tijd kunnen de biljarters met een verkorte keu uit de voeten.

Zijn favorieten? Toch wel de foyer, bar en theaterzaal. “De programmacommissie is nu projecten hiervoor aan het ontwikkelen, zo zijn we van plan themaweken te gaan houden.” En hier komt ook direct een andere inbreng van de stichting naar voren: “Ik ben blij met de uitstraling die de zaal heeft. Tegen het advies van de architect, die zwart met blauw adviseerde, is het rood geworden. Dat heeft het effect waarop we hoopten.”

Hoe gaat de samenwerking met beheerder BOEI eigenlijk, wil Henk weten. Niet altijd vlekkeloos, zo blijkt. ,,Die is heel kritisch naar ander partijen en dat geeft een uitdaging. We botsen regelmatig met ze”, zegt Broeken eerlijk. En dan doelt hij met name op de uitgaven. “Wie er verantwoordelijk is voor welke kosten, wat er wel in zit en wat er niet bijhoort, zorgt weleens voor discussie.” Voorbeeldje: voor de ‘wauw-factor’ én een link met het dorp, wilden ze graag een schilderij van een plaatselijke kunstenaar ophangen. Maar dit paste niet in het beeld van de architect. “Die wauw-factor was wel een nadrukkelijke wens van de gemeente; uiteindelijk is het schilderij er gelukkig gekomen.”

En ja, er waren flinke tegenslagen zoals de levering van stroom, dat gelukkig werd opgelost. Gelukkig maar, want de kerk moet bovenal een plek voor jong en oud zijn. “Het is echt geslaagd op het moment dat het de huiskamer van Made is geworden, maar ook voor Terheijden en de rest van de gemeente.”

In  de wereld van circulair bouwen met Michel Baars

Van het herbestemmen van een kerk tot volledig circulair bouwen. Met tweede gast Michel Baars doken we in de wereld van het hergebruiken van bouwmateriaal, maar ook het oplossen van het woningtekort én de klimaatuitdaging. Baars richtte New Horizon Urban Mining BV op; binnen een jaar een van de grootste sloperijen van Nederland. “Ik werkte als ingenieur en zag veel afval dat de stad uit werd gereden en in diezelfde stad werd het materiaal weer ingereden als bouwmateriaal.” Met zijn bedrijf deed hij het anders: door sloopwerk aan te nemen werd hij eigenaar van het materiaal. “Mijn doel was om de grootste producent van circulaire bouwmaterialen te worden.” Zo lukte het hem onder andere de betonkringloop rond te maken en hiermee de co2 uitstoot te verminderen. “We gebruiken een kubieke meter beton per persoon; de betonindustrie is verantwoordelijk voor 9% van de co2-uitstoot.” Inmiddels is zijn circulaire beton niet meer duurder dan het lineaire (gemaakt van nieuwe grondstoffen) bouwmateriaal. “Duurzaamheid is duurder zolang vervuilen niks kost. Gelukkig zie je dat circulaire ondernemingen steeds meer kunnen concurreren.” Maar, benadrukt hij, we zijn er nog lang niet.

Op zoek naar een nieuwe uitdaging verkocht Baars zijn bedrijf en werd mede-oprichter van in the Middle Of Our Street (MOOS), waarmee hij zich onderscheidt door te bouwen met een hybride materialisatie van circulair beton en hout. Hij werkt vooral voor woningcorporaties, want die hebben een voorspelbaar volume en strategisch voorraadbeleid. “Ik ben verliefd op problemen. Hoe groter het probleem is, is in potentie mijn toegevoegde waarde”, doelend op het grote woningtekort in ons land. Een sociale huurwoning moet weer iets worden om trots op te zijn, vindt hij.

In ‘So you think you can build’ introduceerde (en won) hij met zijn team het systeem van modulair bouwen. Vergelijk het met legostenen: “Hiermee kun je verschillende woningplattegronden maken, heel doelgroepspecifiek.” En, die blokken passen ook nog eens precies op een vrachtwagen, wat vervoeren veel efficiënter maakt. De woningen kun je ook weer uit elkaar halen en opnieuw opbouwen. Baars is ervan overtuigd: niet MOOS zelf, maar dit woonconcept gaat het woningtekort oplossen. “We hebben veel bedrijven om ons heen die samen die woning maken. Ik geloof in de enorme opschaalbaarheid van dit model”

Waar komt deze drive vandaan, wil Eva weten. Ja, als kind ging Baars al met zijn vader, voormalig eigenaar van de bioscoop in Geertruidenberg, mee naar de sloop “om naar onderdelen voor de bioscoop te zoeken.” Maar de echte omslag kwam tijdens zijn studie bedrijfskunde. Hier groeide het gevoel dat je tegelijk kunt ondernemen én de wereld een beetje mooier kunt maken. Wanneer zijn missie geslaagd is? “Hier zit iets fundamenteels in. Als we het inzicht kunnen geven dat je op deze manier van samenwerken het echt veel beter maakt, dus minder co2-footprint én een thuis voor mensen maakt in plaats van een sociale woning, dan ben ik klaar en start ik weer een nieuw bedrijf” klinkt het lachend.

Rianne Donders over de bestuurscultuur

Laatste hoofdgast was Rianne Donders, toen nog een paar dagen waarnemend burgemeester van de gemeente Maashorst. Maar onderwerp van gesprek was toch vooral haar rol als burgemeester in Roermond. Een speciale tijd, zoals ze het zelf noemt. “Maar het beeld daarover is ook eenzijdig. Je bent niet ergens acht jaar burgemeester als het alleen maar kommer en kwel is, en dat beeld is weleens in de publiciteit.”

Ze doelt daarbij op de affaire met Jos van Rey, dat zijn hoogtepunt kende tijdens haar periode als burgemeester. “Ik ben in januari 2015 benoemd, toen liep dat onderzoek naar hem al drie jaar.” Hij werd veroordeeld, maar het voor en tegen zit nog steeds in de haarvaten van de stad, zegt ze. “Hij heeft goede dingen gedaan voor de stad, maar de manier waarop, daar is hij voor veroordeeld. Ik ben ervan overtuigd dat hij nooit een paperclip mee naar huis heeft genomen, maar de manier waarop hij zijn successen bouwt, daar zit een wederkerigheid in.”

Roermond is meer dan dat ‘Palermo aan de Maas’. Aan Donders was het de taak om de bestuurscultuur te veranderen. En dat werd zeker ingewikkeld, toen Van Rey in de verkiezingen van 2022 weer de grootste werd. Maar: “Elk college dat democratisch tot stand komt, is mijn college.” Hoe kon hij met zijn strafblad toch weer zo groot worden? Dat is voer voor een staatsinrichtingsvraagstuk, aldus Donders. Het is ingewikkeld, want het mag wel; Dienst Justis gaf een VOG af. Maar: “Ik vind het raar dat je terug kunt keren in dezelfde functie als waar je voor bent veroordeeld.”

Reden voor haar om een brief te schrijven om daarin haar zorgen te uiten over de bestuurscultuur. Voelt het als falen dat ze dit niet heeft kunnen veranderen? “Nee, ik heb denk ik alles gedaan.” Spijt is er ook helemaal niet. Ook hier speelt beeldvorming weer een rol. “De andere kant is de kleurrijkheid van Roermond en de geschiedenis. Ik hou van geschiedenis op de toekomst gericht.” En nu haar rol als waarnemend burgemeester van Maashorst ten einde is, gaat ze eerst op vakantie. En pauze, even alles loslaten. Wellicht daarna een nieuwe gemeente “als er wat te doen is. Ik ga me nooit vervelen, want dat kan ik niet.”

Humor, kunst, boeken en muziek

Bekende van de show Walter van de Calseyde bracht de column. In zijn brief over taalles aan Oekraïners werd duidelijk dat Nederlands toch best wel een dingetje is, met al die verkleinwoordjes.

Kunstwerk van de maand was van Rudy Rijnart uit Klundert, wonend bij Sovak heeft hij een bijzonder talent voor tekenen en schilderen. De boekenquiz werd gespeeld door Inge van Oosterhout, auteur van het boek ‘Van bakfiets tot brandhaard’ en Raime Groothuizen, auteur van o.a.: Hoe word ik een on(der)wijs goede teamleider. Raimke won de quiz.

Muziek kwam van Biloute! Zij brachten ‘Brilletjes van de mannen van naam’ en ‘When daddy goes to Knoxville’ ten gehore. Het treffende slotlied kwam zoals altijd weer van TJA, geschreven door Anouk Koreman.

Afscheid

Bij deze laatste aflevering van dit seizoen namen er ook twee redactieleden afscheid. Na jarenlange inzet kregen Jeanne van Oosterhout en Ad van Oosterhout (die er zelfs vanaf aflevering 1 bij was) een dankwoord van onze interim-voorzitter Pim van Batenburg. Zij deelden hun dank en mooiste herinneringen met de zaal. Bedankt voor alle inzet!

Ook voor al onze gasten en publiek: dank dat we namens jullie terugkijken op een mooi 17e seizoen van Spraakvermaak. Tot in oktober!

Foto’s: René Schotanus

Fotoalbum

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
•