algemeen

Over klimaat, kerk en geloof bij Spraakvermaak

10-02-2020

De kerk liep deze zondag als een rode draad door Spraakvermaak. Natuurlijk kwam dat grotendeels op het conto van priester Antoine Bodar. Maar ook columnist Gerard Oostveen en gastpresentatrice Dieuwke Simonis-Stellinga hebben met de kerk te maken. Daarnaast kwamen Greenpeace-directeur Joris Thijssen en de burgemeester van Geertruidenberg, Marian Witte, op het podium.

Na de huishoudelijke mededelingen van presentator Dik van Beest – onder andere dat er vanaf de volgende aflevering waarschijnlijk een verbinding komt met het bierlokaal, waar mensen die willen zitten maar geen zitplaats kunnen krijgen, het programma kunnen volgen, kwam Dieuwke Simonis op het podium. Zij runt samen met haar man sinds vijf jaar Onze Kerk in Hooge Zwaluwe. Het is een restaurant in de voormalige rooms katholieke kerk. Om het eerste lustrum te vieren staan er vanaf april allerlei bijzonderheden op het menu. Ook is het echtpaar Simonis-Stellinga bezig om het voormalige raadhuis van Hooge Zwaluwe om te toveren tot een hotel. Dat is vermoedelijk dit najaar klaar. “We houden het gebouw zoveel mogelijk in stand”,  vertelde ze daarover. “De ontbijtruimte komt in de oude raadzaal. De grote kamers worden themakamers, maar je kunt overnachten in de oude cellen.”

Joris Thijssen, directeur van Greenpeace Nederland, was de eerste gast die ze op het podium uitnodigden. Hij kende Terheijden niet, zo vertelde hij, maar had ooit wel in de buurt, in Geertruidenberg bij de Amercentrale, in de bosjes gelegen om erachter te komen hoe daar het beste actie gevoerd kon worden. “Ik heb het er daarnet al met de burgemeester over gehad. Want die centrale moet natuurlijk zo snel mogelijk sluiten.”
Greenpeace ontvangt geen subsidies en wil geen donaties van bedrijven. De organisatie bestaat bij de gratie van donateurs. “Natuurlijk, als we iets doen dat mensen niet aanstaat, zeggen ze hun donateurschap op. Maar aan de andere kant levert ons dat donateurs op die juist wel achter die acties staan”, zei Thijssen. “Wij geven de aarde een stem. Mensen steunen dat.”
Wereldwijd groeit de organisatie, die in ruim 55 landen actief is en meer dan 3 miljoen donateurs heeft. “We zetten nu vooral in op landen als China, India en Brazilië. Onze grootste zorg is de klimaatverandering. Die leidt tot oorlogen en vluchtelingen. Maar er zijn bedrijven en politici die dat ontkennen. Bedrijven zoals Shell verdienen nu nog veel aan de oude energiebronnen. De samenleving wil niet ook altijd grote veranderingen, maar er zullen zaken moeten veranderen, wil het beter gaan met de wereld.”
Over die veranderingen in de samenleving was Thijssen gematigd positief. “Als je tien jaar geleden zei dat je vegetariër was, werd je raar aangekeken. Nu zijn er veel meer mensen die vlees eens laten staan. Dat is goed voor het klimaat.” Wat mensen nog meer kunnen doen? “Word je gelukkig van vijf keer per jaar een vliegreis naar Zuid-Europa?”, vroeg Thijssen. ”De vervuiler moet betalen. Er komt nu een vliegtax, maar wat mij betreft is die nog veel te laag.”
Van Beest vroeg ook nog naar de rechtszaak die Greenpeace onlangs had verloren van Shell. “In de jaren tachtig wilde Shell het olieplatform de Brent Spar laten afzinken in zee. Daar is Greenpeace toen dwars voor gaan liggen. Letterlijk, met bootjes op zee. Dat is toen ook niet doorgegaan. Nu wil Shell weer vier boorplatforms laten afzinken. Wij willen dat tegengaan met fysieke acties op zee. De Schotse rechter heeft nu geoordeeld dat dat te gevaarlijk is. Maar wij trainen mensen, weten heel goed wat we doen. We hebben 50 jaar ervaring. In al die tijd is één lid van Greenpeace overleden, door een aanslag van de Franse overheid. We moeten dit stoppen, de zee is geen vuilnisvat.”
Thijssen denkt dat de aarde over 100 jaar nog wel bestaat. Maar de mensen? “Ik heb goede en slechte dagen. Soms word ik blij, denk ik: ja er gebeurt wat! Soms word ik moedeloos, want het gebeurt te langzaam. Maar de samenleving verandert en daarmee de politiek. Bedrijven kunnen vasthouden aan hun eigen standpunten, maar wij zijn sterker! Word ook donateur.”

Voor haar rubriek De Hort op met Mirjam was Mirjam Schrauwen te gast bij Quality Police Dogs in Oosterhout. Dit bedrijf traint honden die ingezet kunnen worden voor politie of het leger. En met succes. Waar zo’n bedrijf normaal één keer per drie jaar een geschikte hond aflevert, heeft dit bedrijf tien honden in acht jaar afgeleverd. De bezoekers van Spraakvermaak zagen hoe honden getraind worden, onder meer in een restaurant en over water. Uiteraard, maar wel met enige bedenkingen, trok Mirjam ook een pak aan. De blauwe plekken die ze eraan overhield waren niet van de pup in training.

De volgende gast die aanschoof op het podium was Marian Witte, jarenlang raadslid en daarna wethouder in Oosterhout en sinds enkele maanden burgemeester van buurgemeente Geertruidenberg. Ze heeft het er naar haar zin, zei ze. “Ik kom uit de regio, maar er valt nog genoeg te ontdekken. De politiek in Geertruidenberg is nu in een rustiger vaarwater en ik kijk naar de toekomst.”
De rivaliteit tussen Raamsdonksveer en Geertruidenberg? “Als ik kijk naar de carnavalsprinsen die vandaag bij elkaar waren, die samenwerken, dan gaat dat heel goed. Dan kan voor heel de gemeente.”
Ze is het met haar collega Gert de Kok van Drimmelen eens dat ook in haar gemeente geen wietkwekerij voor Breda moet komen. “Ik snap dat van De Kok heel goed. Wij als burgemeesters proberen met man en macht criminaliteit te bestrijden en dan een wietkwekerij optuigen? Ik snap het standpunt van Paul Depla ook, maar dan zet hij maar een wietkwekerij in Breda neer”, wat haar applaus van het publiek opleverde.
Een ander knelpunt van de gemeente Geertruidenberg, maar dat heel de regio betreft, is knooppunt Hooipolder. “Er was een plan om er een klaverblad van te maken. Toen kwam de crisis en en werd er bezuinigd. Het werd een half klaverblad. Van noord naar zuid en andersom zijn er straks geen stoplichten meer, maar van oost naar west wel. Dus mensen die naar Den Bosch moeten of uit die richting komen, hebben nog steeds een stoplicht op de snelweg.  We zijn met de regiogemeenten en met de ondernemers bezig druk uit te oefenen op Den Haag. We willen over een paar jaar hoog op het prioriteitenlijstje van Den Haag staan om ook dat laatste stuk aan te pakken.”
Ook de Amercentrale kwam natuurlijk nog te sprake. Witte: “Ik begrijp heel goed dat er een energietransitie nodig is. Met de buurgemeenten hebben we overleg over energiestrategie. Maar het Rijk zal wel met een alternatief moeten komen.”

De quiz ging tussen twee postbodes uit de gemeente. Of een storm als van deze dag ze afschikt? “Ik vind zo’n harde wind niet fijn”, zei Francet Gosens, “maar gelukkig zijn er meer dagen met mooi weer.”
Ze speelde tegen Hanneke van Hooydonk, tot voor kort postbode in Terheijden en Wagenberg voor D-Post uit Geertruidenberg. Gescoord werd er niet veel. Francet won met 3-2.

De columnist van de middag, Gerard Oostveen, is pastoraal werker, onder meer in Made, Dongen en Rijen. Hij zei voor de tweede keer in zijn leven in een preekstoel te staan: “Ik sta niet graag op een podium, ik sta liever tussen de mensen.”
Zijn column ging over de terugloop van het aantal kerkgangers en de leegstaande kerkgebouwen. “Voor één heb ik nog wel een bestemming: voor de uil van Minerva. Kan die lekker twee weken in quarantaine en komt ie er als kerkuil weer uit. Oostveen roemde wat er met de kerk in Hooge Zwaluwe is gebeurd: “Het is een huis van ontmoeting, je kun er de maaltijd vieren. De fijne dingen van het leven.”
Hij zag mensen in de toekomst ook nog wel naar Mars gaan: “En als ze zich daar vervelen, richten ze vanzelf weer een kerk op.”

De kerk was natuurlijk het hoofdonderwerp van de laatste gast van de middag: priester Antoine Bodar. Hij brengt het grootste deel van het jaar door in Rome. “Je krijgt daar een andere kijk op Nederland”, zei hij. “Nederland, of beter, het deel boven de Moerdijk, heeft een grote mond wereldwijd. Dat zie je niet in Nederland, wel vanuit het buitenland.”
Waarop hij een betoog hield over de protestanten en katholieken door de eeuwen heen en zei liever een land te zien van zuidelijk Nederland met Vlaanderen. “Noord-Nederland is eigenwijs genoeg om te denken dat ze zelf wel kunnen redden.”
Ook met Bodar ging het over het teruglopende kerkbezoek en de leegstaande  kerkgebouwen. Hij is geen voorstander van het afbreken van kerken. “De gebouwen hebben niet alleen een functie als gebedshuis, maar ook als cultureel en historisch gebouw. Je hoeft er geen partycentrum van te maken, zoals in Den Bosch is gebeurd, maar help vrijwilligers die het gebouw willen behouden. De katholieke kerk kon de Grote Kerk in Breda terugkopen, maar deed dat niet omdat ze dacht dat een paar keer huren indien nodig goedkoper was.” Hij wees met zijn vinger op zijn voorhoofd, wat begroet werd met applaus uit de zaal.
Bodar is geen voorstander van veel verandering in de katholieke kerk. Hij legde uit hoe de apostelen mannen zijn dat zo de kerkelijke hiërarchie bepaald is. “Vrouwen kunnen overigens wel kardinaal worden”, zei hij. “Dat is geen gewijde functie. Dan zullen het management en de financiën beter op orde zijn. Maar we moeten één kerk blijven, wereldwijd. Kijk naar de geschiedenis. Dan zie je dat er altijd golfbewegingen zijn geweest. De kerken stromen ook weer vol.”

Tussendoor was er prachtige vioolmuziek van het Wagenbergse talent Xander Wassenaar die de zaal muisstil kreeg. En voordat Mix het actuele slotlied zon, kreeg Cor Vissers – die afscheid nam van Mix – een seizoenkaart voor het leven voor alle keren dat hij het lied gezongen had.

Fotoalbum

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
•