Niet alles werd gezegd in boeiende laatste Spraakvermaak van het seizoen
15-03-2021
Even leek het erop dat er weinig gezegd werd in de laatste Spraakvermaak van het veertiende seizoen. Journalist Twan Huys wilde niet zeggen wie er in de nieuwe reeks Collegetour zitten, cabaretière Christel de Laat wilde niet zeggen waar haar nieuwe programma over gaat en virologe Marion Koopmans wilde niets kwijt over het rapport dat zij en haar collega’s maakten naar aanleiding van hun onderzoek in Wuhan. Toch werd ook dit weer een boeiende middag.
Presentator Dik van Beest begon zoals gebruikelijk met het voorstellen van de gastpresentator. Dit keer was dat wethouder Lieke Schuitmaker van de gemeente Drimmelen. Ze woont in Hooge Zwaluwe, prima gelegen tussen de plaatsen Den Haag en Brussel waar ze werkte voor ze wethouder werd. Ze heeft onder meer Wmo en Economie in portefeuille. “En die afwisseling vind ik zo leuk”, zei ze. “Bij de Wmo heb je te maken met mensen voor wie je direct iets kunt betekenen. En bij economie gaat het om de wat ‘hardere’ kant, maar gaat het ook om mensen. We zijn toen corona kwam meteen gaan nadenken hoe we de ondernemers kunnen helpen.” Volgend jaar zijn er weer gemeenteraadsverkiezingen. Of ze in is voor een nieuwe termijn, wilde Van Beest weten. “Dat is aan de kiezer”, zei Schuitmaker heel diplomatiek. “Maar dit is zo leuk, ik heb het gevoel dat ik echt iets kan betekenen, dus ja, graag”, zei Schuitmaker.
Het kunstwerk van de maand was deze keer draagbaar: een vilten cape getiteld IJsprinses, gemaakt door Bianca Harling uit Oud-Drimmelen.
Marco van den Bosch van het Raamsdonksveerse bedrijf PAL-V was de eerste gast op het podium. Zijn bedrijf is al meer dan tien jaar bezig met het ontwikkelen van de vliegende auto. Hij verwacht dat het nu rap zal gaan. “We gaan zelf negentig van deze auto’s maken, daarna zal de auto op industriële schaal geproduceerd worden. Ik verwacht dat het bedrijf binnen vijf jaar winstgevend zal zijn.”
PAL-V werkt niet alleen aan de auto’s, maar denkt ook mee aan infrastructuur en opleiding van de chauffeur/piloot. “Om te kunnen landen en opstijgen denken we een aan een strook gras van dertig bij driehonderd meter. Die stroken zien we het liefst bij afslagen van snelwegen. We gaan de eerste aanleggen bij Meerkerk. Het zal de infrastructuur veranderen. Vanuit de hele wereld krijgen we mensen op bezoek met de vraag hoe ze hun steden in de toekomst moeten inrichten”, zei Van den Bosch.
Wie een vliegende auto bestuurt, heeft een vliegbrevet nodig. Ook daarin voorziet PAL-V. “We houden dat het liefst in eigen hand, zodat we inzicht hebben in de kwaliteit van de gebruiker. De opleiding verzorgen we op Breda International Airport, ofwel Seppe. Als je 45 vlieguren met goed gevolg maakt, heb je je brevet.”
Van den Bosch verwacht vooral directeuren van grote internationale ondernemingen als klant, maar bijvoorbeeld ook de politie. “Zo’n vliegende auto zal zo’n drie ton gaan kosten. Vele malen goedkoper dan een helikopter. En hij rijdt en vliegt gewoon op benzine, dus je kunt je airmiles blijven sparen!”
Mirjam ging de hort op naar de oude thuishaven van Spraakvermaak, Ons Thuis. Daar werd de inboedel geveild, omdat de nieuwe uitbaters iets heel anders gaan doen met de ruimte. Ze had mensen verwacht die misschien de biechtstoel – bekend van de column – of de stoel waar Dik van Beest zoveel afleveringen op heeft gezeten, wilden kopen. Ze kwam van een koude kermis thuis: er was niemand. De enige twee personen die ze er trof waren de nieuwe uitbater en kok. Zij zijn volop bezig met de verbouwing. “Het wordt Texas Bar & Grill”, zo vertelden ze. “We gaan het nog niet verklappen, maar als je hier komt eten, wordt het een hele beleving.”
En de stoel van Van Beest? Daar werd 5 euro voor gevraagd, maar niemand had geboden.
Journalist/presentator Twan Huys was de tweede podiumgast van de middag. Het gesprek met hem werd ingeleid met een filmpje van Buitenhof, waarin Huys Thierry Baudet van Forum voor Democratie interviewde over de kosten van immigratie. Was het een ongemakkelijk interview, wilde Van Beest weten. “Nee”, zei Huys. “Onze redactie had ontdekt dat er een verschil van 5 miljard zat in de cijfers die Forum hanteert. Daar wilde ik duidelijkheid over. Ik vond het een fair interview, Baudet ook. Hij heeft een link van onze uitzending op zijn website gezet en erbij gezet ‘oordeel zelf’.”
Deze ochtend ontving Huys CDA-leider Wopke Hoekstra in Buitenhof. “Ook hier heeft onze redactie goed werk verricht”, vertelde Huys. “We ontdekten in de doorberekening een gat van 1 miljard bij de verpleeghuiszorg. Bleek dus dat het CDA wil dat ouderen een inkomensafhankelijke bijdrage gaan betalen. Dat staat dus wel in hun doorberekening, maar niet expliciet in hun programma. Dat moet wel besproken worden natuurlijk.”
Huys is bezig met de voorbereiding voor een nieuwe serie van het programma Collegetour. Wie de gasten zijn? Huys twijfelde even, maar zei: “Daar ga ik nog niks over zeggen. We hebben gesprekken met Carré, om te kijken of wij daar iets kunnen doen, coronaproof met publiek. Hoeveel mensen? Dat is nu nog niet te zeggen. Daarom zeg ik er verder niet veel over.”
Ook zijn boek ‘Wandellust’ werd besproken. “Mijn zus en ik werden vroeger op zondag mee uit wandelen genomen door onze ouders. Vreselijk, die zondagen waren zo depressief. Maar eenmaal uit huis ben ik zelf gaan wandelen. Ik heb Nederland op een heel andere manier leren kennen. Onwaarschijnlijk mooi. Zeventien wandelingen heb ik beschreven, inclusief de gesprekken met de mensen met wie ik wandelde.” Wat de mooiste is? “Die kwam later. Ik kreeg een mail van een mevrouw die schreef dat ze ze niet alle zeventien zou kunnen lopen. We kwamen in contact en ze bleek kanker te hebben. Met haar heb ik toen een korte wandeling in het stadspark bij haar in de buurt gemaakt. Daarvan is weer een podcast voor de ANWB gemaakt. Ik zou zeggen: ga luisteren, zeer de moeite waard!”
Voor Collegetour wordt uitgezonden, is Twan Huys eerst nog op televisie te zien met een zesdelige documentairereeks over grondstoffen die in allerlei dagelijkse producten zitten. “Onder andere goud, kobalt en aardmetalen”, legde Huys uit. “Als China zou stoppen met de export ervan, komt bij ons alles stil te liggen. Maar het mijnen van die grondstoffen is een grote bende. Het is een ellendig onderwerp, maar heel relevant.”
De quiz was daarna een luchtiger onderdeel van Spraakvermaak. Jumbo Terheijden en Jumbo Lage Zwaluwe werden vertegenwoordigd door respectievelijk Justin Bouwman en Rob Saris. De laatste nam al snel een voorsprong en hoewel Bouwman nog aan een inhaalrace begon, nam Saris de beker mee naar Lage Zwaluwe, 5-3.
Cabaretière Christel de Laat schoof voor ze haar column voordroeg, ook nog even aan op het podium. Ze mist haar oude leven, vertelde ze. “Ik heb nu op zaterdag een programma op Omroep Brabant, maar ik had voor 2020 43 uitverkochte shows staan. Die gingen allemaal niet door. Ook nu heeft de culturele sector nul perspectief. Nee, ik ga die show niet meer opvoeren, ik ben bezig met een nieuwe. Waarover? Nee, dat vertel ik niet, dat moeten mensen zelf maar komen zien. Ik hoop dat mevrouw Koopmans dadelijk vertelt wat binnenkort weer mogelijk is.”
Haar column ging over kussen. Want dat kan nu niet meer, door corona. En dat is eigenlijk wel zo prettig, want geef je twee of drie kussen? En waarom kussen mannen wel vrouwen en kussen vrouwen ook vrouwen, maar mannen niet mannen? En trouwens, twee vrouwen die elkaar kussen, dat is ook lastig met schurende borsten. Zullen we dan maar afspreken dat we het straks allemaal doen met één welgemeente kus?
Mevrouw Koopmans waaraan De Laat refereerde was Marion Koopmans, virologe en lid van het Outbreak Management Team. Ze was de laatste gast van de middag. En had niet meteen goed nieuws: “Ik verwacht dat het virus niet zal verdwijnen. Over een paar jaar zal het zoiets zijn als een wintergriep. Maar voor het zover is, verwacht ik nog wel een derde golf. Je ziet nu dat kinderen vaak besmet raken. Zij worden er niet zo ziek van, maar besmetten wel ouderen die er wel ziek van worden. We zijn met vaccineren nog niet zo ver dat iedereen beschermd is.”
Koopmans vertelde uitgebreid over haar bezoek aan China, waar ze met collega’s in Wuhan op zoek ging naar de oorsprong van het coronavirus. “Die dierenmarkt heeft een rol gespeeld, maar niet alleen. De vleermuis speelde ook een rol, maar niet alleen. We weten dat we iets missen, maar niet wát dat is. Daar is nog veel meer onderzoek naar nodig.” In Nederland was scepsis, of China wel openheid van zaken zou geven. “In Nederland en in heel de wereld!”, zei Koopmans. Maar ze loofde de medewerking van de Chinezen. “We hebben echt heel veel informatie gekregen. Er gingen geruchten dat het virus er al voor december was, maar daar hebben we geen aanwijzingen voor gevonden.”
Die informatie wordt nu geanalyseerd en de bevindingen van Koopmans en haar collega’s verschijnen binnenkort in een rapport. “Nee, daar ga ik nog niks over zeggen”, zei ook zij deze middag. “Het is interessant voor wetenschappers, maar saai voor andere mensen.”
De virologe verwacht versoepeling van de maatregelen richting de zomer. “Maar het belangrijkste is dat we gedragsverandering voor elkaar moeten zien te krijgen. Moeten we zoveel reizen? Moeten er zoveel dieren bijeen in megastallen? Moeten er zulke grote steden zijn met sloppenwijken? De opwarming van de aarde, het waterprobleem, muggen die infecties overbrengen, ook in Nederland. Het gaat dan echt om de langere termijn, maar daar hoor je politieke partijen nu helaas maar weinig over.”
Of de Nederlandse regering de coronacrisis goed heeft aangepakt? Koopmans vindt van wel. “Er is heel veel schade, maar de steunpakketten voor ondernemers zijn goed. En Nederland is een eigenwijs land. Toen ik in China aankwam, moest ik eerst twee weken in quarantaine. Op mijn hotelkamer, eten werd voor de deur gezet en een paar keer per week werd ik getest. Kom daar in Nederland maar eens om. Twee weken? Misschien dagen? Nederland is toch echt van het polderen.”
Muziek was er tussendoor van saxofonist Tonny Bijl en pianist Ton Stevens, beiden uit Hooge Zwaluwe. Zij speelden twee nummers van Astor Piazolla.
Mix zong wel, maar ook dit keer buiten, wat niet alleen het actuele slotlied, maar ook prachtige beelden opleverde.