algemeen

Kiesdrempels en meer politieke obstakels bij 97e Spraakvermaak

17-02-2023

Zorgt een kiesdrempel ervoor dat een stem juist beter of slechter gehoord wordt? Versplintering én verharding in Den Haag was een terugkerend gespreksonderwerp deze 97e aflevering van Spraakvermaak. Daarnaast was er zoals gebruikelijk ook ruimte voor kunst, muziek en de nodige humor.

Die kunst kwam dit keer van Liesbeth Verhoeven. Van de geboren en getogen Madese (die nu in Breda woont) pronkte het werk ‘volkskostuum voor Kielegat’, een prachtige jurk van papier, op het podium. Dat podium stond overigens dit keer op een andere plek, waardoor we een heel nieuwe zaalopstelling hadden. We zijn benieuwd of u dat is bevallen. Laat het ons weten via info@spraakvermaak.nl.

Gastpresentator was Roel Schreinemachers, sinds 2012 politiek verslaggever voor RTL Nieuws. Een periode waarin altijd dezelfde premier in het torentje zat, maar waarin wel een grotere versplintering binnen de politiek ontstond. “En dat maakt het voor partijen moeilijk om te worden gehoord”, aldus Schreinemachers. Het invoeren van een kiesdrempel lost dit niet direct op, denkt hij. “Dan is het ook voor nieuwe geluiden moeilijker om door te breken.”

Hij trakteerde het publiek daarnaast op een mini-presentatie ‘informatie lekken’ door politici. Iets dat steeds vaker gebeurt, vooral bij Prinsjesdag. Maar hoe gaat dit? Soms zit daar een uitgedachte strategie achter, maar vaker is het een kwestie van het een journalist gunnen, goed speurwerk of domweg pech. Een ‘functie elders’-foutje bleek immers zo gemaakt.

Vier miljoen slachtoffers

Maar voordat we verder de politiek indoken, stond Slachtofferhulp Nederland centraal. Te gast was Rosa Jansen, voorzitter van de Raad van Bestuur. Als voormalig rechter van de Rechtbank Midden-Nederland zag ze dat veel slachtofferrechten in de praktijk niet gehandhaafd werden. “Ik kon zitten wachten tot het kwam, maar ook een soort lijstduwer worden”, verklaart ze haar carrièreswitch. Vier miljoen Nederlanders worden weleens slachtoffer van een strafbaar feit; bijna de helft daarvan heeft een vorm van hulp nodig. Schuld en schaamte is een oorzaak waardoor lang niet iedereen hiervoor aanklopt bij Slachtofferhulp. Met onder andere bewustwordingscampagnes wil het meer slachtoffers bereiken.

Sterke toename is te zien op het gebied van cybercrime (sexting en sextortion, maar ook id-fraude). En ook het schandaal van The Voice heeft veel extra hulpvragen opgeleverd. “Twee tot vijf procent van zaken op het gebied van seksueel geweld komt maar bij de rechter”, zegt Jansen. Gebrek aan bewijs is vaak de ooraak. “Voor ons maakt het niet uit of het gebeurd is of niet. We proberen er juist niet vanuit te gaan dat het niet gebeurd is, want dat krijgen slachtoffers al vaak genoeg te horen.” Sowieso mag er meer begrip voor slachtoffers van alle soorten misdrijven komen, vindt ze. Gek genoeg associeren mensen zich eerder met daders.

Verdriet, maar vooral vooruitkijken

Grensoverschrijdend gedrag was ook een van de gespreksthema’s bij gast Laurens Dassen, fractievoorzitter van Volt. Is met een uitspraak van de rechter de affaire Gündoğan nu definitief afgerond?, wilde presentator Dik van Beest weten. “We hebben rechtmatig gehandeld, maar ik kijk daar toch ook wel met wat verdriet op terug”, zegt Dassen. Er loopt nog wel een evaluatie over waar het misging. Hij wil hier lering uit trekken; er als partij sterker uitkomen. Maar bovenal is het tijd om te focussen op andere zaken.

Dassen schetst hoe hij de politieke muren wil doorbreken door Europa dichterbij te halen voor de burger. “Mensen hebben niet altijd door welke vooruitgangen we met Europa hebben gehaald”, zegt hij. Als het misgaat, wordt er juist wel snel naar Europa gewezen. “We zijn niet bereid om mensen te vertellen wat de Europese samenwerking kan betekenen.” Want op het gebied van klimaat, veiligheid, sociale ongelijkheid en belasting is het volgens hem beter om een Europese bril op te zetten. “Hoe mooi zou het zijn wanneer we Europese partijen hebben. Dus conservatieve partijen, maar ook progressieve. Dan gaan we juist verbinden.”

Een kiesdrempel zou in dat geval dan alleen maar een belemmering zijn. “Nederland heeft juist een open democratie die ervoor zorgt dat er vernieuwing kan zijn.” Kleinere partijen kunnen daarin overigens prima fungeren als ‘oliemannetje’, want die zijn vaak toch nodig om tot een meerderheid te komen. Ook mogen er van hem meer vrouwen in de politiek, daarom hanteert de partij een voorzittersduo van man en vrouw en bestaat ook de lijst om en om uit mannen en vrouwen. “Het is belangrijk om te zorgen dat je verschillende perspectieven in je lijst vertegenwoordigd hebt.”

In de ring met Mirjam: Hooge Zwaluwe

Verschillende meningen waren er ook te horen in de boksring bij Mirjam. Dit keer stond ze bij molen Zeldenrust in Hooge Zwaluwe. Henk Merkx (82), die vanaf zijn geboorte in het dorp woont, ziet nieuwe woningen en de daarbijbehorende ‘import’ niet zitten. Raadslid Ad Buijs van Combinatie Algemeen Belang (CAB) wil juist dat deze huizen er wél komen voor de leefbaarheid van het dorp. “Geef elkaar de ruimte en zorg dat jongeren hier in Hooge Zwaluwe kunnen blijven wonen en senioren door kunnen stromen.” En wat er al is, moet ook behouden worden. Zoals de molen zelf. Molenaar Thijs Verstraaten vertelde over zijn opleiding en het belang van de molen in het dorp.

Gequizt werd er ook dit keer en wel door André Schipperen uit Wagenberg en Leo van der Sanden uit Terheijden. Schipperen won deze mobiliteitsquiz en kreeg de felbegeerde trofee mee naar huis.

Daarna bracht columnist Walter van de Calseyde ons de basisbeginselen van het lachen bij met zijn tweede deel van de cursus ‘humor voor beginners’. Wie een ander wil laten lachen, kan het beste aan de slag gaan met grappen over rolverdelingen, tegenstellingen of taboes doorbreken. Maar eigenlijk blijft leed van een ander vaak nog het grappigst.

Schofterig en pesterig gedrag

En ook Klaas Dijkhoff lacht nog altijd. Politiek Den Haag mist hij allesbehalve en hij is blij met wat hij nu doet. De Bredanaar is lid van de Raad van Commissarissen bij PSV, stelt ‘ook al snapt niemand dat’ beïnvloedingsstrategieën op voor bedrijven middels gedragspsychologie en is aanjager van de Brainport Regio rond Eindhoven.

Over de spanning tussen China en Amerika rondom Eindhovense chipmaker ASML, zegt hij: “Voor je het weet zit je er als Europa tussen. We moeten zorgen dat we zelf ook onmisbaar zijn en niet afhankelijk worden.” Zijn werk bij PSV vindt hij een ‘eer om te mogen doen’. Van jongs af aan is hij een fanatiek supporter, hoewel hij zich met zijn bestuursfunctie ook het onbezorgde hiervan heeft afgenomen. “Wil je na de politiek nog iets waar veel opportunisme en mediadruk op zit, dan kun je bij de voetbal terecht.”

Nee, in de politiek ziet hij zich niet snel terugkeren: die kans is 2 op een schaal van 0 tot 10. Over de huidige stemming en verharding in de Tweede Kamer zegt hij: “Lief dat ze zo hun best doen om mij het niet te laten missen.” Want die omgangsvormen zijn nu eerder schofterig te noemen. Het is een soort stammenstrijd geworden waar hij niet tussen wil staan. Vooral sociale media zijn daar schuld aan: “iedere keer als je dit opent, trek je een bak drek over je heen.”

Het probleem is dat dit pesterige gedrag vooral gericht is op aandacht, en zolang dit beloond wordt, zal het doorgaan. Een kiesdrempel kan een redmiddel zijn, maar wel uit armoede; het zou niet nodig moeten zijn om gezonde politiek te voeren. Bovendien dragen de partijen met weinig zetels geen schuld voor die versplintering, vindt Dijkhoff. De kamer bestaat vooral uit kleuters die ‘uit naam van de kiezers lopen te rellen.’ En dat ligt echt niet zozeer aan de kamervoorzitter, maar aan de partijen zelf.

En Rutte? Die blijft zitten zolang er niemand voorbijkomt die meer kiezers aan zich bindt. Maar dat gebeurt niet, blijkbaar. “Er zijn genoeg potentiële opvolgers. Peilingen genoeg.” Of hij zelf richting Den Haag rijdt, móchten ze hem bellen? “Als zij bepaalde vragen niet stellen, hoef ik geen ‘nee’ te antwoorden.”

Chansons

Uiteraard was er ook nog muziek te horen. De chansons kwamen dit keer van “de Terheijdense Caro Emerald” Susan Damen. Zij zong ‘All about that bass’ en ‘Creep’. De heren van TJA (hoewel, zonder Theo was het dit keer JA) verzorgden het slotlied.

Nieuwe seizoenskaarten

Wij verwelkomen u graag weer op 12 maart voor aflevering 98, alweer de laatste van het seizoen.

De verkoop van seizoenskaarten van volgend seizoen is op vrijdag 10 maart tussen 13.30 en 16.00 bij De Gouden Leeuw in Terheijden. Ook zijn ze direct na de 98e aflevering te koop. Indien niet uitverkocht, zijn ze daarna te verkrijgen via onze website.

Foto’s: René Schotanus

Fotoalbum

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
•