Drugs, duurzaamheid en Drimmelen in Spraakvermaak
09-12-2019
Burgemeester Paul Depla van Breda die twijfelt over aangifte doen. Libéma-directeur Dirk Lips die zijn bedrijven wil verduurzamen. En gemeentesecretaris Esther Delissen die zich zorgen maakt omdat binnen 5 jaar 20 procent van de ambtenaren met pensioen gaat. Het was zondag bij Ons Thuis in Terheijden een inhoudelijk zeer gevarieerde Spraakvermaak. En er werd ook gelachen.
Gastpresentator deze middag was Henk van Ingen. De voormalig journalist en adjunct-hoofdredacteur van BN DeStem is sinds een jaar voor zichzelf begonnen. Hij schrijft nog steeds voor BN DeStem, maar leidt ook projecten voor Omroep Brabant en is gemiddeld twee keer per week nachtredacteur bij het ANP. “Dan houd ik het nieuws uit de hele wereld bij. De wereld is dan van mij”, zei hij.
Dirk Lips, directeur van Libéma, was de eerste gast die Van Ingen en presentator Dik van Beest op het podium ontvingen. Hij was geen gemakkelijke puber, vertelde hij. ‘Een klotejong’, keek hij terug. “Ik ben van zes scholen geschopt, maar na de zevende kwam het allemaal goed.” Inmiddels leidt hij een bedrijf waar in totaal zo’n 25 dierentuinen en recreatieparken onder vallen. “Kansen grijpen en goed voorbereiden. Onderscheidend zijn”, is zijn strategie. Hij zegt geen mobieltje en geen computer te hebben. En een vrijwel lege agenda. “Dan heb ik rust, tijd om met mensen te praten. Oplossingen te zoeken als er zich problemen voordoen.”
Hij is daarnaast geïnteresseerd in dieren. “Natuurlijk, de natuur kan wreed zijn, maar dieren zijn over het algemeen veel vreedzamer dan mensen. In een kudde olifanten heb je de matriarch die haar belangen opzij zet voor het belang van de groep. Bij gorilla’s is het het oudste mannetje dat rust brengt in de groep.”
Hij is met 68 jaar nog niet klaar. Hij streeft ernaar zijn bedrijven zo duurzaam mogelijk te maken. “Dat gaat van pennen, briefpapier en theezakjes tot het nieuwste bedrijf gasloos maken. Als je ziet wat we de aarde aandoen…” Hij zegt zijn bedrijf te willen uitbreiden, met een dierentuin in het buitenland. Waar wilde hij nog niet bekendmaken.
Ook had hij het nog over zijn betrokkenheid bij de Quite Community, een organisatie die zich inzet voor de armen. “Niet met geld, maar we zoeken mensen die iets voor de minderbedeelden kunnen doen. Een knipbeurt, een gebitsbehandeling, een ritje met de auto. Om het leven wat aangenamer te maken. We zijn begonnen in Tilburg en er zijn nu negen community’s en nog zeven in oprichting. We hebben intussen dertigduizend mensen geholpen.”
In de rubriek De Hort Op was Mirjam Schrauwen deze keer flink wat serieuzer dan het publiek van haar gewend is. Ze sprak met Steven Gerards, een 24-jarige Bredanaar die een spraakgebrek heeft en ook een motorische beperking. Zoals zo veel jongeren gaat hij graag uit, maar wordt hij geweigerd bij cafés, omdat mensen denken dat hij dronken is. Ook na uitleg komt hij vaak niet binnen. Hij vertelde over zijn ervaringen en dat hij een speciale opleiding heeft gevolgd. Die gaf hem zelfvertrouwen. Zoveel dat hij inmiddels vier boeken heeft geschreven. Daarbij denkt hij na over elk detail, niet alleen over de inhoud, maar ook de titel en de afbeelding op de cover. Aan het eind van het interview dronken ze een pilsje in De Beyerd.
Gemeentesecretaris Esther Delissen van Drimmelen was de tweede gast van de middag. Ze is sinds een half jaar in functie en heeft de gemeente in die tijd al behoorlijk goed leren kennen. “Ik heb gemerkt dat de ambtenaren hier dingen voor elkaar willen krijgen. Neem de proef met het zelfrijdende busje afgelopen zomer. Je kunt dan wel zeggen ‘dat wordt lastig, dat doen we maar niet’, maar Drimmelen deed het wél. Zo’n busje kan op termijn een oplossing zijn als het openbaar vervoer minder wordt. Het is misschien niet zozeer belangrijk voor Drimmelen dat er zo’n proef gedaan wordt, maar wel voor Nederland. En het gebeurde wel in Drimmelen.”
Ze maakt zich wel zorgen over de samenstelling van het Drimmelense ambtenarenkorps. “Ik kreeg een overzicht onder ogen en schrok daar wel van: binnen vijf jaar gaat 20 procent met pensioen. Dan gaat veel kwaliteit en kennis verloren.” Of het moeilijk is de juiste mensen aan te trekken? Want ambtenaar is nu niet een sexy beroep, vroeg Van Ingen. “Dat zal niet meevallen, maar ik hoop door samen te werken met andere gemeenten dat wel voor elkaar te krijgen.”
Delissen had een foto meegenomen: het uitzicht vanuit haar werkkamer in het gemeentehuis op een speeltuin. “Omwille van de privacy staan er geen mensen op, maar dit is waarvoor wij werken: de buitenwereld, de mensen in de gemeente.”
De quiz werd gespeeld tussen tuinontwerpster Caroline van Gennip en boomteler Ad Snoeren. Snoeren heeft zijn bedrijf inmiddels overgedragen aan zijn zoon. “Maar ik ben er nog elke dag. En zolang hij mij niet het erf schupt…!” Van Gennip ziet een natuurlijke trend opkomen. “Dat moet ook wel, gezien de klimaatverandering. Minder tegels in de tuin en zorg voor een goede afwatering, want het zal vaker en langer regenen.” Ad Snoeren ging er met de Spraakvermaaktrofee vandoor, hij won met 4-2.
De Vlaamse Nadia Vekemans zorgde deze keer voor de column. Ze heeft jaren in Terheijden gewoond en woont nu in Lage Zwaluwe. Daar gebeurt volgens haar niet zoveel. “In Terheijden ben ik op een feest eens van een podium gevallen, best genant. Maar in Lage Zwaluwe hebben ze geen podium.” Ze zei Terheijden te missen, maar geniet wel van de natuur in haar nieuwe woonplaats.
De laatste gast van de middag was burgemeester Paul Depla van Breda. Is hij burgemeester van dé Parel van het Zuiden? “Ja, dat denk ik wel. Breda heeft de beste binnenstad. De stad ligt gunstig ten opzichte van Rotterdam, Amsterdam en Antwerpen en de stad is opgebouwd uit kleinere kernen als Ginneken en Prinsenbeek. Dat is tamelijk uniek. Je hebt alle voorzieningen en voordelen van een grote stad, maar het is herkenbaar. Weet je trouwens dat Bosschenaren nog trotser zijn op hun stad dan de Bredanaars? En daar schuilt het gevaar. Dan heb je de neiging alles te laten zoals het is en kom je niet vooruit.”
Maar er is toch een hoop criminaliteit”, zei Van Beest. Dat wilde Depla graag nuanceren. “We hebben ingezet op inbraakpreventie en het aantal inbraken is gedaald. Het klopt dat we schiet- en steekincidenten hebben gehad, maar daar zit een verschil tussen. Bij steekincidenten kennen dader en slachtoffer elkaar vaak of gaat het om verwarde personen. Bij een schietpartij is het vaak ‘op bestelling’. Daar komt drugscriminaliteit om de hoek kijken.”
En drugs zijn volgens de burgemeester een groot probleem. “Denk alleen al aan de drugsdumpingen. De criminelen geven nergens om. Het gaat ze alleen om snel geld verdienen. Daar moeten we bovenop zitten. De drugsindustrie frustreren, de hallen waar geproduceerd wordt sluiten. Goed kijken naar geldstromen. Naar ondermijning. Waarom stopt die of die opeens geld in de lokale voetbalclub?”
En dat bracht Depla op de andere kant van het verhaal. Breda gaat meedoen aan het experiment voor de legalisering van wiet. “Het doel is de hennepindustrie overbodig te maken. Dat moet je goed organiseren en dat kost tijd. De coffeeshops moeten er zeker van zijn dat de kwaliteit, variëteit en prijs net zo goed is als van de illegale kwekers. Je hebt een aanloopperiode nodig, maar ik denk dat we in 2021 van start kunnen.” Of de illegale hennepkwekers niet boos zullen worden om de legale concurrentie? “We kijken zeker ook naar de veiligheid. Maar het kan niet zo zijn dat we iets niet doen, omdat een stel criminelen dat wil. Dat is de omgekeerde wereld. Je hebt de norm dat drugs verboden zijn, maar je moet ook naar de praktijk kijken. Er worden nu eenmaal drugs gebruikt. Dan moet je je normen aanpassen aan de praktijk.”
Depla stelde dat alcohol slechter is voor de volksgezondheid en dat hij denkt dat agenten in het uitgaansleven liever te maken hebben met mensen die een pil hebben geslikt dan met dronken lieden. “Je moet goed nadenken voor je stoere woorden gebruikt als verbieden. Wat is second best als verbieden niet werkt?”
Van Beest haalde een interview aan dat Depla onlangs aan BN DeStem gaf over zijn reis naar China en het nut daarvan. “Dat heeft zeker nut. Nee, niet alle lokale of regionale bedrijven zullen daarvan profiteren, maar een aantal zeker wel. De ‘zijderoute’ komt eraan, een verbinding tussen West- en Midden-Brabant met China. Die zou er niet geweest zijn zonder Brabants bezoek aan China. En vergeet niet: in sommige opzichten zijn ze in China veel verder dan wij. Dan vragen ze mij ‘hoeveel inwoners heeft jouw stad?’ Eh, zo’n 180.000. En dat in een stad van 4,7 miljoen inwoners. En ze hebben een rioolstelsel hetzelfde als wij, voor al die inwoners, alleen pakken ze het slimmer aan. Daar kunnen wij van leren. Het is arrogant te denken dat wij de wijsheid in pacht hebben. Je moet over je grenzen kijken. Bijvoorbeeld naar Tilburg, zie de Loc-hal, fantastisch. Maar je moet ook verder over de grens kijken. Als je denkt dat NAC met alleen Bredanaars terug komt in de eredivisie, geloof je in Sinterklaas.”
Natuurlijk ging het over het vliegtuigje dat vorig weekend boven Breda vloog met de tekst ‘pauldeplamoetweg.com’. De burgemeester twijfelt over aangifte, maar als hij dat doet, is het binnen een paar dagen. “Het zijn laffe anonieme mensen die daar geld aan uitgeven, maar niet het gesprek met mij aangaan”, zei hij. “Het raakt niet alleen mij, het raakt de hele stad. Hoe kwetsbaar ben je als bestuurder? En bovendien, als ik aangifte doe en verlies, geeft dat aanleiding om ermee door te gaan.”
Ziet Depla een tweede termijn als burgemeester van Breda zitten? Ja graag, zei hij. Ook als Den Haag lonkt, het gaat immers weer goed met de PvdA. “Ik hoop dat tegen die tijd een nieuwe generatie bestuurders is opgestaan”, ontweek hij het antwoord. “Maar als ik nou gevraagd zou worden als gitarist van Pearl Jam…!”
Aan het begin van het programma vertelde Van Beest dat Spraakvermaak ook volgend seizoen doorgaat en de prijzen onveranderd blijven. Ook vertelde hij dat de Volkskrant in januari aandacht besteedt aan het fenomeen ‘regionale talkshows’ en dat journalist Margriet Oostveen Spraakvermaak uitgekozen heeft als voorbeeld. Verder maakte hij het publiek warm voor Spraakvermaak a gogo op zaterdag 28 december.
Tussendoor was er muziek van Sven Broos en Babs van der Hoeven die ook voor het programma al enkele nummers speelden. En als afsluiting was er zoals altijd het actuele lied van Mix. Daarna verkocht Steven Gerards zijn boeken, onder anderen aan burgemeester Depla.