seizoen 9, verslag

10/01/2016: Een ‘dorps’ restaurant, de Europese economie en de Nederlandse politiek bij Spraakvermaak

10-01-2016

TERHEIJDEN – Het was volle bak bij de 54e aflevering van Spraakvermaak, zondag bij Ons Thuis in Terheijden. Met gasten als Dieuwke en Marike Stellinga, over restaurant Onze Kerk en de Europese economie, Bram Peter over zijn Rotterdamse tijd en de hedendaagse politiek, en met zang van Eveline en Mario kreeg het publiek een gevarieerde editie voorgeschoteld.

1955

Presentator Dik van Beest ontving gastpresentator Mark van Oosterhout, wethouder in de gemeente Drimmelen, dit keer in een andere setting. De hoge tafel had plaatsgemaakt voor een salontafel en de stoelen waren vervangen door fauteuils en een bank. Of Van Oosterhout ook in de volgende termijn nog wethouder is, wilde Van Beest weten. Diplomatiek en politiek gaf Van Oosterhout een wat vaag antwoord: “Alle stappen zijn nog mogelijk.”

Zoals gebruikelijk was de fotogast de eerste gast, kooiker Piet de Wit van de eendenkooien in Waspik en Terheijden. Hij vertelde aan de hand van foto’s over de opleiding tot kooiker, het gebruik van lokeenden en over hoe het eraan toe gaat in een eendenkooi. Zo blijkt dat pompen het water in de winter als het vriest stromend houden, waardoor de eenden niet weggaan om elders open water te vinden. Ook zei hij dat in Waspik nog wel eenden gevangen mogen worden, maar dat in Terheijden het vangrecht is vervallen. In Terheijden was de eendenkooi bovendien lang overbemest, vertelde De Wit. Daar is nu grond afgegraven, waardoor de oorspronkelijke flora langzaamaan weer terugkeert. Mensen die de eendenkooi willen bezoeken, kunnen zich melden bij Staatsbosbeheer, die excursies regelt.

Angelina§chetsboek liet binnenschipper Wilco ten Haaf zien. Zijn familie vaart al op de binnenwateren sinds 1827. Theo den Exter en Angelina Schets voeren een stuk mee op het 135 meter lange schip De Variant, dat als thuishaven Lage Zwaluwe heeft. Ten Haaf vervoert van alles, kolen, grind, zand, erts en containers. De schippersbeurs heeft plaats gemaakt voor een site op internet, zo vertelde Ten Haaf. Ook Ten Haafs vrouw, die niet uit een schippersfamilie komt, kwam aan het woord. Zij geniet inmiddels net zo als haar man van het vrije leven. De oudste dochter die door de week in een internaat woont, wilde toch liever gewoon thuis op het schip zijn.

1969

De zussen Marike en Dieuwke Stellinga zijn ieder om hun eigen reden bekend. Marike schuift als econome en adjunct-hoofdredacteur van NRC Handelsblad regelmatig aan in talkshows op televisie en Dieuwke is met haar man Willem Simonis succesvol eigenaar van restaurant Onze Kerk in Hooge Zwaluwe. Dieuwke was zeer verguld met de goede recensie die juist de dag ervoor in BN DeStem had gestaan. “Ik rekende op een ruim voldoende of goed, maar we kregen excellent.”

Dieuwke vertelde over de problemen waar Onze Kerk tegenaan liep bij het opzetten van het bedrijf en de plannen voor de toekomst. “We willen ook iets betekenen voor mensen die een grotere afstand tot de arbeidsmarkt hebben. We maken er geen ‘downies’ van maar we willen op doordeweekse dagen mensen met een beperking laten werken. Gewoon meedraaien, want we zijn natuurlijk wel een gewoon bedrijf. En daar komt mijn achtergrond in de zorg weer van pas.”

Marike zei enorm trots te zijn op haar zus. Zelf heeft ze een heel ander vak. Ze is econome en werkte lang op de economieredactie van Elsevier. Sinds vijf jaar is ze adjunct-hoofdredacteur van NRC Handelsblad. Van Beest zei dat hij het weinig zinvol vindt om de economische situatie te voorspellen. Dat was Marike het wel met hem eens. “Maar je moet ergens van uitgaan. En als je merkt dat het verkeerde kant opgaat, kun je bijsturen.” Ze vindt dat de Europese Unie moet blijven bestaan en de euro ook. “Wij zijn een handelsland. Dan is zo’n euro hartstikke handig. Ik vind wel dat landen economisch gezien zelfstandig moeten blijven. Elk land heeft z’n eigen cultuur, z’n eigen manier van dingen oplossen. Dat moet vooral zo blijven. En de verschillende landen moeten ophouden met moddergooien naar Brussel en andersom.” Ze denkt wel dat er economisch het een en ander zal veranderen. “Kijk alleen al naar internet. Het kan niet anders dan dat dat invloed heeft op de economie. Dat is een heel interessante ontwikkeling.”

Of er over tien jaar nog een papieren krant bestaat, wilde ze niet zeggen. “Maar wij doen niet aan wat we noemen ‘bulk-nieuws’. Daarvoor moet je bij de teletekst of NU.nl zijn. Maar wat weet je dan echt? Wij graven dieper en gelukkig zijn er nog steeds mensen die daarvoor willen betalen.”

1978

Daarna was er de quiz, terug van weggeweest. Deze werd gespeeld tussen het echtpaar Marianne en Rob van Vugt. Zij hebben in Geertruidenberg een hondenuitlaatbedrijf en willen dat uitbreiden naar de gemeente Drimmelen. Ze vertelden over hun aanpak en kregen allerlei vragen over dieren. Ze gingen mooi gelijk op en na de shootout mocht Rob de beker dragen.

1985

Esther Crabbendam, voorzitter van FNV-jong, was de gast bij Talent & Co. Vol vuur bepleitte ze waarom jongeren lid zouden moeten worden van een vakbond. “Jongeren zijn vaak flexwerkers. Ze verdienen een stuk minder maar doen wel hetzelfde werk als vaste medewerkers.” Daarom wil ze zich ook hardmaken voor het minimumloon vanaf 18 jaar. “Als je 18 bent, ben je volwassen, je mag stemmen, je moet je eigen zorgverzekering betalen, je hebt je kosten, je betaalt evenveel voor een biertje. Maar het loon van een 18-jarige is 45 procent van het minimumloon wat een 23-jarige verdient. Daarom hebben we de actie Young & United. Om jongeren te laten zeggen ‘we pikken dit niet langer’. Of dat terecht was, wilde Arjen van Drunen weten. Jongeren missen ervaring, snelheid soms ook. “Maar daar heb je cao’s voor”, pareerde Crabbendam. “Daarin heb je loonschalen en kun je bereiken dat mensen met meer ervaring meer verdienen. Want jongeren moeten ook gewoon hun huur betalen en die is voor hen niet lager dan voor een ander.”

Of er nog toekomst zit in de vakbond, vroeg Tim Simons. “Ja zeker wel. Misschien wel samen met het CNV, misschien alleen eerst de jongerenafdelingen. Of misschien moeten we het anders inrichten”, filosofeerde Crabbendam. “Misschien moeten we naar verschillende soorten lidmaatschap.”

Als voorwerp had ze een fakkel meegenomen.  “Om te laten zien dat we vol vuur voor onze idealen strijden.” De fakkel krijgt een plaatsje in de kast bij de andere voorwerpen van Talent & Co.

Cabaretier Theo van Duren had het in zijn column, het kan in januari bijna niet anders, over goede voornemens. Stoppen met roken, neemt hij zich al verschillende jaren voor. Maar dat blijkt nog niet zo makkelijk. Meer drinken lukte wel, ‘ondanks dat ik al veel drink’. De moraal van zijn verhaal: maak slechte voornemens, dan lukt het wel.

1994

De laatste gast van de middag was oud-burgemeester van Rotterdam en oud-minister van Binnenlandse Zaken Bram Peper. Van Beest begon ermee een e-mail van burgemeester Gert de Kok van de gemeente Drimmelen voor te lezen. Dat De Kok pas een half jaar later dan gepland afstudeerde want zijn hoogleraar, Peper dus, werd minister. Dat beschouwde Peper wel als een compliment. Daarna kwam het gesprek, omdat het toch moest gebeuren, op de bonnetjesaffaire. Nee, Peper is daar niet meer gefrustreerd over. “Dat kun je beter naar een psychiater gaan. Het is inmiddels al vijftien jaar geleden. Het vervelendste was wel dat ik wist dat de accountants logen. Maar ja. Pas veel later is dat rechtgezet.”

Hij kijkt terug op een goede tijd in Rotterdam. “Mensen denken dat de burgemeester de baas van de stad is, maar wethouders hebben de neiging alles naar zich toe te trekken. Ik wilde graag inhoudelijk bezig zijn en dat is me wel gelukt. Ik ben niet zo’n lintenknipper. Nu is dat wel anders, door nieuwe wetten. Daardoor kunnen burgemeesters van nu sowieso inhoudelijker bezig zijn.”

Peper toonde zich een groot voorstander van de gekozen burgemeester. “Maar we hebben toch bestuurders nodig”, zei Van Beest. Peper: “Nou, als je ziet hoe vaak het nu mis gaat en hoeveel burgemeesters er weggestuurd worden…”

De oud-minister is nog steeds lid van de Partij van de Arbeid. Hij heeft nauwelijks contact met partijprominenten van nu. “Ik heb nog niet zo lang geleden voor de eerste een gesprekje met Diederik Samsom gehad. Dat was wel raar. Maar ik vind dat hij het goed doet. Hij is slim. Wat mij betreft mag hij bij de volgende verkiezingen weer lijsttrekker zijn. Want vergeet niet, in 2012 stond de PvdA ook op vijftien zetels in de peilingen. En toen kwam de PvdA met 38 zetels in de Tweede Kamer. Ik vind trouwens wel dat we naar een districtenstelsel moeten. Die Kamerleden zitten er dankzij de lijsttrekker. Ja, ik lijk af en toe wel een D66’er in buitengewone dienst.”

Op het laatst kwam het gesprek nog op Geert Wilders. “Negeren is niet het antwoord”, vindt Bram Peper. “Je moet luisteren naar wat de Wildersstemmers beweegt. Je moet met ze in discussie gaan. Ik denk trouwens niet dat hij zoveel zetels haalt als de peilingen nu uitwijzen. Mensen gaan niet stemmen of ze denken dat het geen zin heeft om op Wilders te stemmen omdat hij toch niet in de regering zal komen.”

Mark Rutte ziet Peper wel nog op het politieke toneel blijven. “Hij is buitengewoon goed. Een communicator ook, met veel dossierkennis. Ik vind dat hij zichtbaar is. Hij zou wel eens de verrassing kunnen zijn bij de volgende verkiezingen.”

1962

Muziek tussendoor was van Mario en Eveline die een prachtige versie van ‘Vluchten kan niet meer’ zongen en Eveline solo die ‘Het Dorp’ van Wim Sonneveld bracht. Uiteraard was er het actuele slotlied van Mix.

bbblbbbr
1998
1999
2000
2001
2002
2003
1954
1955
1956
1957
1958
1959
1960
1961
1962
1963
1964
1965
1966
1967
1968
1969
1970
1971
1972
1973
1974
1975
1976
1977
1978
1979
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
1954
1955
1956
1957
1958
1959

Foto’s zijn gemaakt door Tien Mureau

Bram Peper Dieuwke Stellinga Esther Crabbendam Eveline Marianne en Rob van Vugt Marike Stellinga Mario Mark van Oosterhout Mix Piet de Wit Theo van Duren Wilco ten Haaf