Afscheid van Ons Thuis met Attje Kuiken en Joke Bruijs
14-12-2020
De 83ste aflevering van Spraakvermaak was een gedenkwaardige, zo bleek aan het einde. Het was de laatste keer dat de talkshow bij Ons Thuis in Terheijden werd gehouden. Met gasten als politica Attje Kuiken en cabaretière/zangeres Joke Bruijs was het waardig afscheid van het vertrouwde decor.
De eerste die aan tafel verscheen bij presentator Dik van Beest was gastpresentator Tim Simons. In Drimmelen is hij bekend als fractievoorzitter van de VVD in de gemeenteraad. Wellicht kent straks heel Nederland hem, want hij staat op 52 op de VVD-lijst voor de Tweede Kamer en heeft zijn ambities – minister van Onderwijs te worden – nooit onder stoelen of banken gestoken. “Met die 52ste plaats zou ik zomaar Kamerlid kunnen worden”, was Simons optimistisch. “Als de VVD straks weer gaat regeren, schuiven er mensen door naar het kabinet. Als er dan nog iemand afhaakt, is die 52ste plaats zo gek nog niet.” Of hij vindt dat de VVD aan het opschuiven is naar links? “Nee, zo moet je dat niet zien. Er is nu ruimte om dingen te doen. Dan moet je dat ook doen. Al is het politiek soms moeilijk uit te leggen.” “Goh, hier spreekt de toekomstig minister-president”, reageerde Van Beest.
De eerste gast die Van Beest en Simons ontvingen was PvdA-Tweede Kamerlid Attje Kuiken. Ze is de afgelopen tijd druk bezig geweest in de onderzoekscommissie die de toeslagenaffaire onderzoekt. “Het rapport wordt donderdag gepresenteerd, ik kan er daarom nu nog niets over zeggen”, begon ze haar verhaal. In algemene zin sprak ze er wel over: “Er zijn dingen niet goed gegaan. Ligt dat aan het systeem? Nee. Het ligt aan mensen. Want het systeem is gemaakt door mensen. Het is heel belangrijk te blijven praten met mensen voor wie wij wetten en regels bedenken. We kunnen het nog zo goed bedenken, maar als het niet blijkt te werken, moet je ingrijpen. Dat geldt overigens niet alleen voor de toeslagen, maar moet ook op andere terreinen toegepast worden.”
Kuiken zei dat ze geleerd heeft dat er te veel gebaseerd is op wantrouwen in plaats van vertrouwen. “En ook dat kan toegepast worden op andere terreinen, bijvoorbeeld bij het persoonsgebonden budget. Dat lijkt me een mooie opdracht voor het volgende kabinet.”
Ze zei buikpijn over gehouden te hebben aan de affaire. “Als je dan met ouders spreekt… Mensen hebben hun huis moeten verkopen… Stellen zijn uit elkaar gegaan… Het gaat om dertigduizend slachtoffers”, sprak de politica zichtbaar aangedaan.
Of het dan nog wel leuk is om Tweede Kamerlid te zijn, wilde Van Beest weten. “Zeker!”, meldde ze vol enthousiasme. “Ik zet me vooral in voor slachtoffers van seksueel en huiselijk geweld. Dan kun je in Den Haag echt iets doen, dingen beter regelen. Zolang ik die drive nog voel, ga ik door.”
Kuiken staat vijfde plaats op de PvdA-lijst voor de Tweede Kamer. Mocht haar partij in de regering komen, dan lijkt ze aan de beurt voor het fractievoorzitterschap. “Nou, ik ontloop mijn verantwoordelijkheden niet, dus ik zeg geen nee, maar daar ligt niet mijn ambitie. Ik denk dat ik liever Kamerlid blijf, dan kan ik echt diep graven in onderwerpen.”
Als het aan de Bredase ligt, zet het volgende kabinet vooral in op meer geld voor onderwijs “en op bouwen, bouwen, bouwen. Er moeten goedkopere woningen gebouwd worden. Starters kunnen nu nergens terecht.” Waar dat van betaald moet worden? “Meer belasting door grote bedrijven, en dan bedoel ik de echt grote bedrijven. En meer belasting voor mensen die veel verdienen. En ja, daar val ik zelf ook onder.”
Aan het eind van het gesprek ging het nog even over corona. Heeft het kabinet voldoende gedaan? “Nou, ik hoorde net dat de besmettingen wéér oplopen. Ik denk dat het kabinet te laat heeft ingegrepen. Ik kan daar boos om worden, want het raakt de hele samenleving.”
Mirjam Schrauwen ging deze maand De Hort Op net buiten de gemeente Drimmelen, naar Emmaus in Langeweg. Emmaus is vooral bekend om de verkoop van tweedehands kleding en huisraad, maar het is ook een leefgemeenschap, liet ze zien. Mirjam sprak met een coördinator en een maatschappelijk werkster en ook met drie van de zestien mensen die er wonen en werken en zo proberen hun leven weer op de rit te krijgen. Ook maatschappelijk werkster Luciënne woont op het complex. Ze liet haar kamer zien. “Op misschien twee dingen na helemaal ingericht met spullen die ik hier tegenkwam, soms zelfs uit de container gevist”, wees ze op een schilderij. “Weet je wie dat gemaakt heeft?”, vroeg Mirjam. “Nee”, was het antwoord. Mirjam: “Dit kan geen toeval zijn. Ik heb dat ooit gemaakt, samen met nog drie andere uit die serie. En nu kom ik dit hier tegen?!” Luciënne bleek ook een ander exemplaar te hebben.
Thuiswerken was dit keer het thema van de quiz. Daar zijn Leon van Dongen uit Made en Wouter van Bekhoven uit Terheijden inmiddels wel mee bekend. Van Dongen is financieel adviseur bij de gemeente Geertruidenberg. Hij werkt één dag per week in het gemeentehuis. “Iedereen van onze afdeling doet dat, zo komen we elkaar niet tegen. De rest van de tijd werken we thuis. Op zich gaat dat best, maar ik mis de dagelijkse fietstochtjes naar het werk”, zei hij. Van Bekhoven werkt in Den Haag voor het ministerie van Veiligheid en Justitie. Hij werkt er, samen met anderen, aan een simulatiesysteem om de asielketen goed in beeld te krijgen. Met grappige filmpjes, onder andere eentje van Van Kooten en De Bie die het thuiswerken in 1986 al voorspelden, werd het 3-2 voor Leon van Dongen.
Daarna kreeg het live-streamkijkend publiek te zien hoe de bitterbal, die normaal rond deze tijd door de zaal zou gaan, werd afgeleverd bij Rien den Engelsman in Hooge Zwaluwe.
Ad van Kuyck trad vervolgens op als columnist. Hij verving cabaretière Christel de Laat, die af had moeten zeggen, maar die toegezegd heeft dat ze later nog eens naar Spraakvermaak komt.
Van Kuyck, ook van de partij bij de allereerste aflevering van Spraakvermaak in november 2007 – toen als gastpresentator – vergeleek in zijn column de zorg met de kerk. Het was deze keer niet komisch, maar meer een overpeinzing. “Ik heb de kerk zien veranderen, kerken liepen leeg, de maatschappij werd individualistischer. Maar vrijheid geeft geen richting. In mijn pastorale werk in het Twee Stedenziekenhuis in Tilburg en zorgcentrum De Wijngaard in Made, zie ik het zorgpersoneel. Ze staan mensen bij in de nacht van hun leven, snakkend naar adem. Ze dragen het evangelie uit, zonder dat ze dat zo zouden benoemen. Naastenliefde, waarschijnlijk omdat het hen ooit zo is voorgeleefd. Jezus predikte liefde, zonder uitsluiting.”
Dik van Beest somde als introductie de omvangrijke carrière van de laatste gast op het podium op. Zelf leek cabaretière/zangeres Joke Bruijs ook nog onder de indruk, terwijl het over haar zelf ging. “Jeetje, als je dat zo opsomt…”
Van Beest zei dat de contacten om eens naar Spraakvermaak te komen, al dateren van 2014. “Maar nu heb ik pas tijd! Ik ben nog altijd bezig, met optredens ja.” Nu ligt alles stil. “Ik had de afspraak in het Rotterdamse theater Walhalla, nog voor 100 mensen. Dat werd teruggebracht naar dertig. Oké, jammer, maar ik ging toch. In mijn programma zitten ook Rotterdamse liedjes. Zegt er ineens iemand ‘bezoekers mogen niet meezingen’. Nou, dan is er niks meer aan. Echt niet. Wat dat betreft snap ik Youp van ’t Hek wel.”
Ze leerde het vak van cabaretier Jan Blaaser. Als 15-jarige zong Bruijs in het Vara Dansorkest. “Nu zeg ik, dat is best bijzonder, maar voor mij was dat heel gewoon. Ik wilde dat graag, dus dat deed ik. Talent hebben én dat voor het voetlicht brengen, daar draait het om. Ik kom uit een muzikaal gezin, maar het was vooral een hardwerkend gezin. Ik had geen kruiwagen, maar ben er wel altijd voor gegaan.”
Ze woont inmiddels niet meer in Rotterdam, maar is nog steeds erg trots op de stad. “Er was natuurlijk helemaal niets meer na de oorlog. Er moest dus wel iets gebeuren. En als ik nu Rotterdam in kom rijden, die architectuur, zo mooi, echt geweldig!”
Hoewel optreden er nu meer inzit, zit Bruijs niet stil. “Met Gerard Cox, ja die, ga ik een film maken. Ik ben met hem langer op tv getrouwd geweest dan in het echt. We zijn nog steeds goede vrienden. In die film zijn we niet getrouwd maar krijgen we wel iets. Nou ja, ik kan putten uit herinneringen, zullen we maar zeggen!”
Als laatste kwam Kathleen van Gorp, eigenaar van Ons Thuis, op het podium. Ze vertelde dat Ons Thuis per 1 december is verhuurd en dat er een Texas bar en grill in komt. “Het is geen keten, het zijn mensen die in deze moeilijke tijd een nieuw concept willen ontwikkelen. De hele zaal wordt restaurant.”
Spraakvermaak-voorzitter Wim Smetsers bedankte haar voor dertien jaar voortreffelijke samenwerking. Van Gorp kreeg een fraaie bos bloemen en een seizoenkaart voor het leven. “We begonnen hier zestien jaar geleden”, vertelde Van Gorp nog. “Ons Thuis is toen ingezegend door Ad van Kuyck. Zo is de cirkel weer rond.”
Haar seizoenkaart kan ze gebruiken als ze, als de maatregelen het weer toelaten, naar Spraakvermaak bij de Gouden Leeuw in Terheijden gaat. Smetsers: “De burgemeester heeft ons gevraagd niet uit Drimmelen weg te gaan. Dat doen we dus ook niet. Laten we zeggen: we voelen Ons Thuis bij De Gouden Leeuw.”
Aansluitend zong Mix het actuele slotlied, inclusief een ‘atje voor de sfeer’. Tussendoor was er muziek van de Madese zangeres Roos Busio. En als extra afscheid van Ons Thuis zong Joke Bruijs prachtig a capella We’ll meet again.